hỗn loạn vô đạo đức” của Naphta. Đó là cả một mớ bòng bong chằng chịt,
một sự hỗn loạn khổng lồ, và Hans Castorp tin rằng các đối thủ có lẽ sẽ bớt
quá khích hơn nếu đừng để cuộc tranh luận theo hướng chủ quan đè nặng
lên tâm hồn mình đến thế.
Cả bọn kéo nhau về tận ‘Sơn trang’, rồi ba bệnh nhân ở đó lại hộ tống hai
bệnh nhân ngoại trú về nếp nhà nhỏ của họ, và họ còn đứng ngoài đường
dầm chân thật lâu trong tuyết, Naphta và Settembrini vẫn kịch liệt cãi nhau,
một cách rất sư phạm như Hans Castorp hẳn cũng biết, để nhào nặn bộ óc
còn mềm dẻo của tuổi trẻ đi tìm ánh sáng. Đối với ông Ferge thì tất cả
những điều đó là quá cao siêu, như ông ta không ngớt lời nhắc nhở mọi
người, và Wehsal giới hạn sự đóng góp của mình ở mức độ tối thiểu, sau khi
tra tấn và đánh đập không còn được đề cập tới nữa. Hans Castorp cúi đầu
chọc chọc cây gậy xuống đống tuyết trên đường và ngẫm nghĩ về sự hỗn
loạn lớn lao kia.
Cuối cùng họ chia tay nhau. Họ không thể cứ đứng đấy mãi, mà cuộc thảo
luận thì mênh mông không có bến bờ. Ba bệnh nhân của ‘Sơn trang’ lót tót
leo núi tìm về tổ ấm, còn hai nhà sư phạm hăng tiết vịt phải cùng nhau chui
xuống dưới một mái nhà, một người vào cái kén đầy lụa là, người kia lên
gian phòng thấm đẫm tính nhân văn với cái bục viết và chai nước. Hans
Castorp về đến nơi là đi ngay ra ban công phòng mình, hai tai còn ù đặc
tiếng hô xung trận và tiếng vũ khí va nhau xoang xoảng của hai đoàn quân
dưới bóng hai lá cờ, một bên kéo đến từ Jerusalem, bên kia từ Babylon, để
xông vào một trận đấu quyết tử mơ hồ và hỗn loạn.
