Tam Điểm đúng ra chưa bao giờ phi chính trị cả, không một giây một phút
nào, nó không thể phi chính trị được, và nếu như nó có lúc tin rằng mình phi
chính trị thì đó là nó đã tự lừa dối chính mình. Chúng tôi là ai? Thợ xây và
phụ hồ của một công trình xây dựng lớn. Tất cả chỉ có chung một mục tiêu,
một điều tốt đẹp nhất trong tất cả, đó là xây đắp nền móng của tình hữu
nghị. Vậy thì cái điều tốt đẹp đó là gì, công trình xây dựng ấy là gì? Tổ chức
xã hội ưu việt, sự hoàn thiện nhân loại, Jerusalem mới. Vậy thì nó là chính
trị hay phi chính trị đây? Vấn đề cộng đồng, vấn đề của sự cùng tồn tại của
nhiều cá thể bản thân nó đã là chính trị, chính trị từ đầu tới chân, không gì
khác ngoài chính trị. Người nào xả thân vì mục tiêu này - và ai lẩn tránh
trách nhiệm thì không đáng mang danh con người - người ấy thuộc về chính
trị, nội vụ cũng như ngoại vụ, người ấy hiểu rằng, nghệ thuật của hội Tam
Điểm là nghệ thuật cai trị...”
“Cai trị...”
“... và rằng, Tam Điểm - Illuminati rất có trình độ cầm quyền...”
“Tuyệt lắm, ông Settembrini. Nghệ thuật cai trị, trình độ cầm quyền,
những cái ấy rất thú vị đối với tôi. Chỉ xin ông cho tôi biết một điều: các ông
có phải là người Thiên Chúa giáo không, các hội viên Tam Điểm ấy?”
“Perchè!”
“Xin lỗi ông, tôi sẽ đặt câu hỏi khác đi một chút, tổng quát hơn và dễ hiểu
hơn. Các ông có tin vào Chúa không?”
“Tôi sẽ trả lời ông. Nhưng tại sao ông lại hỏi thế?”
“Không phải tôi muốn thử ông, nhưng mà trong Kinh Thánh có chuyện
người ta thử Chúa bằng một đồng tiền La Mã và nhận được câu trả lời, cái gì
của Hoàng đế phải trả cho Hoàng đế và cái gì của Chúa phải trả cho Chúa
.
Tôi có cảm tưởng, cách phân biệt ấy là sự phân biệt giữa chính trị và phi
chính trị. Nếu có Chúa thì phải có sự phân biệt này. Những người Tam Điểm
các ông có tin vào Chúa không?”
“Tôi tự đặt ra cho mình nghĩa vụ giải đáp thắc mắc cho ông. Ông nói về
một tổ chức thống nhất trên phạm vi toàn thế giới vẫn còn đang ở trong giai
đoạn hình thành, rất tiếc tổ chức ấy chưa tồn tại. Chưa có hiệp hội Tam
Điểm quốc tế. Nhưng đến lúc nó thành hình - tôi xin nhắc lại, công trình vĩ
