xíu chạy lon ton trên con đường của mình, không đếm xỉa tới những con số
nó chạy tới, chạm vào, vượt qua, bỏ lại đằng sau, bỏ lại rất xa, lại chạy tới
và lại chạm vào. Nó hoàn toàn vô cảm trước những cái đích thời gian, những
đoạn đường, những cột mốc. Lẽ ra tới số sáu mươi nó cũng có thể chựng lại
một chút hay chí ít cũng nên tỏ một tí ti dấu hiệu là ở đây có một quá trình
vừa mới hoàn thành. Nhưng không, bằng vào cái cách nó nhanh chóng lướt
qua, chẳng khác gì khi chạy qua những cái vạch nhỏ không đánh số, người
ta hiểu rằng những sự đánh số và chia đoạn trên đường đi không đáng để nó
quan tâm, nó chỉ biết có chạy, chạy hoài, chạy mãi... Hans Castorp nhét cái
sản phẩm tinh vi của xưởng thủy tinh kia vào lại túi áo gi lê và để mặc thời
gian với dòng trôi của nó.
Biết nói thế nào để những đầu óc chất phác dưới đồng bằng hiểu được các
thay đổi diễn ra với quỹ thời gian trong nội tâm nhân vật phiêu lưu trẻ tuổi
của chúng ta? Thước đo thời gian của chàng dài ra đến chóng mặt. Với một
chút nhân nhượng chàng dễ dàng đánh đổi hiện thực với hôm qua, hôm kia
hay trước nữa, những ngày đối với chàng giống hệt nhau như những giọt
nước, ngày nào cũng như ngày nào, và nếu đã không thể phân biệt được thì
hiện tại của ngày hôm nay có lẽ cũng chẳng khác gì của những ngày diễn ra
trước đó một tháng hay một năm, rốt cuộc tất cả nhòa nhạt hòa lẫn vào nhau
thành vĩnh cửu. Tuy nhiên theo truyền thống cái ‘vẫn còn’ và ‘đã lại’ và ‘sẽ
tới’ tiếp tục tồn tại riêng biệt trong nhận thức, nên người ta dễ ngả theo một
cám dỗ âm thầm biến đổi những tiêu chuẩn phân biệt ‘hôm nay’ với quá khứ
và tương lai, tức là với ‘hôm qua’ và ‘ngày mai’, nới rộng phạm vi ý nghĩa
của chúng và áp dụng cho chúng một thước đo giãn dài đến mức đáng sợ.
Một cách đơn giản xin hãy hình dung ra những sinh vật ở trên một hành tinh
nhỏ hơn trái đất của chúng ta, đối với quỹ thời gian tí hon và cuộc đời ‘ngắn
ngủi’ của chúng thì những bước chạy gấp gáp của chiếc kim giây hẳn cũng
chậm chạp và tiết kiệm đường như chiếc kim giờ đối với chúng ta. Nhưng
đồng thời ta cũng phải hình dung rằng, không gian của chúng gắn liền với
thời gian có bước tiến khổng lồ, khiến cho các khái niệm phân biệt ‘vẫn còn
tiếp diễn’ và ‘vượt qua một chút’, của ‘hôm qua’ và ‘ngày mai’ trong nhận
thức của chúng đạt tới một sự mở rộng có ý nghĩa áp đảo. Đó không chỉ là
