khoảng thời gian lớn để chờ đợi và rốt cuộc trở thành trò cười cho thiên hạ -
những nẻo đường cay đắng và ương ngạnh chắc hẳn không níu bước chân
chàng được bao xa nữa, chắc hẳn chàng sắp bỏ tờ báo che mặt xuống chiếc
ghế lẻ loi và bất tiện đang ngồi để đi qua cửa, qua đại sảnh, bỏ lại sau lưng
sự vui nhộn héo gan héo ruột này, về với sự cô đơn băng giá trên ban công
phòng mình, bầu bạn với Maria Mancini.
“Anh họ ông đâu, Monsieur?” Một giọng nói bất ngờ vang lên phía sau
hỏi chàng. Giọng nói thần kỳ ấy rót vào tai chàng, đôi tai chỉ được sinh ra để
tiếp nhận âm thanh ngọt đắng khao khao của nó, đối với chàng được nghe
nó là tột đỉnh hạnh phúc trần gian - đó là giọng nói một thời xa xưa đã cất
lên bảo chàng: “Được thôi. Mà đừng có làm gãy của tớ.” Giọng nói hút hồn
người, giọng nói định mệnh. Và nếu chàng không lầm thì giọng nói ấy hỏi
về Joachim.
Chàng từ từ hạ tờ báo xuống, ngẩng mặt lên một chút khiến cho cái xoáy
trên đỉnh đầu chạm vào lưng ghế. Chàng thậm chí nhắm mắt lại một thoáng,
nhưng lập tức mở ra ngay, nhìn thao láo lên cao đâu đó trong khoảng không
trống rỗng phía trước mặt. Trông bộ dạng anh chàng tội nghiệp chẳng khác
gì nhà tiên tri mù hay kẻ mộng du. Chàng cầu mong nàng hỏi thêm một lần
nữa, nhưng điều đó không xảy ra. Thế nên chàng không dám chắc nàng còn
đứng sau lưng mình không, khi cất tiếng khản đặc chậm rãi trả lời, mãi một
lúc khá lâu sau đó:
“Anh ấy chết rồi. Anh ấy xuống đồng bằng nhập ngũ và đã chết.”
Chàng chợt nhận ra “chết” là từ đầu tiên mở đầu câu chuyện giữa họ.
Chàng cũng đồng thời nhận ra, vì không thạo tiếng nói của chàng nên lời
chia buồn đơn giản của nàng có phần hơi vụng. Nàng lại cất tiếng vọng ra từ
phía sau lưng và trên đầu chàng:
“Ôi trời. Tiếc quá. Đã chết hẳn và chôn cất rồi ư? Khi nào?”
“Ít lâu rồi. Mẹ anh ấy đưa anh ấy về dưới kia. Trước đó anh ấy mọc ra
một bộ râu chiến trận. Trên mộ anh ấy người ta bắn ba phát súng tiễn biệt.”
“Ông ấy xứng đáng với vinh dự ấy. Ông ấy rất dũng cảm. Dũng cảm hơn
những người khác rất nhiều, hơn một số người nào đó.”
