trở lại đây, và ngành hóa học mới khám phá ra thành phần alkaloid
- nơi
tàng trữ chất ký ninh - chưa được một trăm năm, mà thực ra cũng chỉ là phát
hiện và phân tích đến một mức độ nào đó thôi, chứ chưa đủ để giải mã cấu
trúc hóa học của nó và lại càng chưa thể chế ra nó bằng phương pháp nhân
tạo. Khoa dược lý của chúng ta lẽ ra chẳng nên huênh hoang đến mức kiêu
căng như thế về những hiểu biết ít ỏi của mình, vì ký ninh là một miếng mồi
khó nhằn: người ta biết được đôi điều về hoạt tính và tác dụng của nó,
nhưng do đâu nó có tính chất và tác dụng ấy thì các nhà nghiên cứu vẫn còn
mù tịt. Ông bạn trẻ cứ việc tìm hiểu trong lĩnh vực độc tố học, ông sẽ thấy
không ai có thể giải thích cho ông về các tính chất cơ bản dẫn đến tác dụng
của cái gọi là độc tố kia. Ví dụ như nọc rắn chẳng hạn, người ta chỉ biết rằng
đó là chất độc có nguồn gốc động vật và có cấu trúc chuỗi liên kết protein
với thành phần là một số phân tử đạm khác nhau, điều đặc biệt ở đây là, chỉ
trong dạng liên kết nhất định này - nói đúng hơn là một dạng liên kết chưa
xác định - các phân tử đạm ấy mới có tác dụng chết người: những tác động
của nó khi lọt vào hệ tuần hoàn khiến người ta chỉ còn biết há mồm kinh
ngạc, vì xưa nay người ta không nghĩ là chất đạm và chất độc lại gần nhau
đến thế. Nhưng trong thiên nhiên - Peeperkorn bảo và đưa lên cao không chỉ
ánh mắt nhạt màu bắn ra từ mái đầu vương giả với vầng trán hoa văn đặt
trên gối mà cả vòng tròn chuẩn xác bằng hai ngón tay khum lại cùng những
mũi giáo chĩa ra từ các ngón khác - vật chất được cấu tạo sao cho sự sống và
cái chết luôn luôn song hành: tất cả đều đồng thời vừa là thuốc bổ vừa là
thuốc độc. Dược lý học và độc tố học chỉ là một, người ta khỏi bệnh nhờ
thuốc độc, và những chất được coi là cơ sở của sự sống dưới những điều
kiện nhất định lại có thể tiêu diệt sự sống bằng một cơn co giật kéo dài chưa
đến một giây.
Ông ta nói rất hăng say và rành mạch một cách không ngờ về thuốc bổ và
thuốc độc, và Hans Castorp cúi đầu lắng nghe, thỉnh thoảng gật gù, nhưng
trong thâm tâm chàng chẳng mấy chú ý đến nội dung - mà người nói có vẻ
rất tâm đắc - vì còn bận âm thầm tìm hiểu sức mạnh tiềm ẩn trong nhân cách
ông ta, cái sức mạnh xét cho cùng cũng không thể giải thích nổi giống như
tác động của nọc rắn. Hoạt tính, Peeperkorn giải thích, là tính năng quyết
