cuộc tranh luận về chủ đề ghen tuông chẳng khác gì bãi mìn đối với ông ta;
ở một điểm nhất định nếu bị chất vấn hẳn ông ta đã phải thú nhận rằng, về
mặt sư phạm trong quan hệ với những người đàn ông khác rõ ràng ông ta
cũng không được nam tính và quân tử cho lắm, nếu không thì tại sao ông
Peeperkorn hùng mạnh có thể xen vào phá rối quan hệ thầy trò giữa họ,
cũng như ông Naphta và Madame Chauchat trước kia? Rốt cục ông ta không
thể hy vọng cấm tên đệ tử lao theo sức hút của một nhân cách lớn với ưu thế
hơn hẳn, trong khi sự có mặt của người ấy khiến cho chính bản thân ông ta
và đồng nghiệp của ông ta cũng bị ảnh hưởng không ít trong những hoạt
động cerebral.
Hai vị sư phụ của Hans Castorp chỉ cảm thấy thoải mái khi làn gió tinh
thần nổi lên, tức là những khi họ tranh luận. Đó là lúc họ nhận được sự chú
ý đặc biệt của các khán giả cùng đi dạo, và có dịp thể hiện với tất cả vẻ hăng
say tao nhã kiến thức uyên bác của họ về những đề tài rất hàn lâm, nhưng lại
được bàn cãi bằng giọng cứ như thể đó là những vấn đề rất thiết thực, là
chuyện sống chết không bằng. Đương nhiên họ là những diễn giả chính
trong các cuộc tranh luận ấy, và suốt thời gian nó diễn ra sự có mặt của nhân
vật “tầm cỡ” trong bọn gần như bị vô hiệu hóa, ông ta chỉ có thể đóng góp
bằng những nếp nhăn trán đầy kinh ngạc và những mẩu vụn từ ngữ châm
biếm tối nghĩa mà thôi. Nhưng trong hoàn cảnh ấy ông ta cũng vẫn còn đủ
sức phủ bóng đen nặng nề lên cuộc tranh luận của họ, khiến cho ánh hào
quang của nó mờ đi và tầm quan trọng giảm sút rất nhiều; ai cũng có thể
cảm thấy từ phía ông ta - mặc dù không có vẻ gì là chủ tâm, hoặc nếu có thì
chỉ Chúa mới biết đến mức độ nào - phát sinh một lực phản kháng bất lợi
cho cả hai đối thủ, bằng cách nào không rõ ông ta làm cho cuộc khẩu chiến
giữa họ trở nên lãng xẹt, thậm chí còn đóng lên mình nó con dấu vô nghĩa
nữa. Hoặc nói cách khác: cuộc đấu sinh tử nực cười giữa họ không hiểu ma
xui quỷ khiến thế nào cứ bị bẻ queo về phía nhân vật tầm cỡ đi bên lề và mất
dần sức hấp dẫn trong từ trường quá mạnh của ông ta. Người ta không có
cách giải thích nào khác cho cái hiện tượng bí ẩn rất đáng bực mình đối với
hai nhà hùng biện này. Chỉ có thể nói rằng, nếu không có mặt Pieter
Peeperkorn thì cả hai bên hẳn đã tranh cãi nhiệt tình hơn nhiều, ví dụ như
