và sở hữu chung, tập tục cho và nhận vừa hoang dã vừa bác ái theo đánh giá
của kẻ đang yêu. Chàng bảo:
“Phải, thuốc hút thì lúc nào tôi cũng sẵn. Mà phải có chứ, nếu không làm
sao tôi chịu nổi? Có thể bảo rằng đó là một đam mê của tôi. Thành thực mà
nói tôi không phải là người đam mê, nhưng tôi có những cái thú riêng của
mình, những đam mê điềm đạm thôi.”
“Tôi đặc biệt yên tâm”, nàng phả ra một hơi khói thuốc trong khi nói,
“được biết ông không phải là người đam mê. Nhưng đam mê thế nào được?
Các ông không thể là người sống đam mê. Đam mê, đó là hết mình vì cuộc
sống. Nhưng ai cũng biết các ông chỉ sống để hưởng thụ. Đam mê, đó là
quên mình. Nhưng các ông chỉ muốn làm giàu cho bản thân. C’est ça
.
Ông phải biết rằng đó là thói ích kỷ đáng ghê tởm, và một ngày nào đó nó sẽ
biến ông thành kẻ thù của nhân loại!”
“Ơ kìa, ơ kìa! Kẻ thù của nhân loại cơ à? Sao em vơ đũa cả nắm thế,
Clawdia? Phải chăng em muốn nhắm tới điều gì cụ thể và riêng tư, khi bảo
rằng chúng tôi không vì cuộc sống mà chỉ muốn làm giàu cho bản thân?
Bình thường phụ nữ đâu có thói quen triết lý chung chung về đạo đức! Đạo
đức, em biết không, đó là đối tượng tranh cãi của Naphta và Settembrini. Nó
thuộc về lĩnh vực trừu tượng vào bậc nhất. Một người sống cho bản thân
mình hay vì cuộc sống, điều đó chính anh ta cũng không biết, không ai có
thể biết cặn kẽ và chính xác. Ý tôi muốn nói, đường ranh giới ở đây không
thể xác định được rõ ràng. Có sự hy sinh đầy ích kỷ và có sự ích kỷ rất hy
sinh... Tôi tin rằng nói chung ở đây cũng giống như trong tình yêu. Tất nhiên
là tôi xử sự không mấy đạo đức khi chẳng để tâm đến những gì em nói với
tôi về đạo đức, mà trên hết chỉ cảm thấy sung sướng vì chúng ta ngồi gần
nhau thế này, như từ trước tới nay mới có một lần duy nhất và không còn lần
nào nữa kể từ khi em quay trở lại đây. Và tôi có cơ hội nói với em rằng
những chiếc măng sét ôm lấy cổ tay hợp với em lắm, cũng như lớp lụa mỏng
rộng rãi bao quanh hai cánh tay em, đôi cánh tay tôi đã biết...”
“Tôi đi đây.”
“Đừng, xin đừng bỏ đi! Tôi hứa sẽ tôn trọng hoàn cảnh và nhân cách.”
“Còn có thể mong đợi gì hơn ở một người không đam mê!”
