quá!” Nhưng đồng thời tâm can chàng rung động bởi một nỗi bồi hồi, thậm
chí bàng hoàng, một cảm giác vừa xúc động lại vừa bối rối, sinh ra từ tình
huống dễ hiểu lầm của họ, khi một cô gái trẻ măng tay đặt trong tay chàng
thỏ thẻ vào tai chàng một tiếng “có”.
“Cậu ấy nói có”, chàng báo cáo, ngấm ngầm xấu hổ.
“Tốt lắm, Holger!” Bác sĩ Krokowski bảo. “Chúng tôi muốn cậu thực
hiện lời hứa ấy. Tất cả chúng tôi đều tin rằng cậu sẽ làm được. Tên của
người thân đã khuất mà cậu phải mời về chúng tôi sẽ báo cho cậu biết ngay
bây giờ. Các đồng đội”, ông ta quay sang đám lâu la, “ai có nguyện vọng thì
lên tiếng đi! Anh bạn Holger nên cho chúng ta gặp lại ai bây giờ?”
Im lặng. Người nào cũng chờ người khác lên tiếng. Tất nhiên trong mấy
ngày vừa qua mỗi người đều đã âm thầm tự đặt ra câu hỏi này và có những
định hướng riêng. Nhưng sự trở về của người đã chết, hay nói đúng hơn, khả
năng thực hiện nguyện vọng đưa họ trở về bao giờ cũng là một vấn đề cực
kỳ khó xử thuộc phạm trù đạo đức. Nói toạc móng heo ra thì nguyện vọng
ấy không hề tồn tại; nó chỉ là một sự hiểu lầm, một điều bất khả thi, cũng
như bản thân quá trình sẽ xảy ra nếu thiên nhiên có lần vô hiệu hóa các định
luật của mình để cho cái không thể trở thành có thể. Và cái mà chúng ta gọi
là nỗi tiếc thương người đã chết có lẽ không phải là sự đau đớn vì không thể
nào đưa họ trở về cuộc sống, mà là vì chúng ta không hề mong muốn điều
đó.
Tất cả bọn họ đều mơ hồ cảm thấy như vậy, và mặc dù ở đây không phải
là chuyện nghiêm túc đưa một người chết thực sự quay về cuộc sống, mà chỉ
là một sự dàn dựng đa cảm và đầy kịch tính, trong đó người ta cũng chỉ
được hứa hẹn sẽ nhìn thấy người đã chết, tóm lại không có gì là bất kính với
cuộc sống, nhưng người ta vẫn sợ phải đối mặt với người đã khuất mà mình
tưởng nhớ, và không ai muốn sử dụng điều ước của mình mà chỉ muốn đẩy
sang cho người bên cạnh. Cả Hans Castorp, mặc dù như nghe văng vẳng câu
trả lời hiền hậu và rộng lượng “Xin cứ tự nhiên!” vọng ra từ bóng tối, cũng
ngồi im thin thít và đến phút cuối cùng vẫn sẵn sàng nhường quyền đề nghị
cho người khác. Nhưng rồi sự chờ đợi quá dài đối với chàng, nên cuối cùng
