bỏ đi từ lúc nào, chỉ còn đám Hà Lan đần mặt ra theo dõi cuộc đấu khẩu đến
hồi gay cấn.
Vậy là tất cả đứng cứng đờ người bên bàn: Hans Castorp và hai địch thủ,
đối diện với họ là Ferge và Wehsal. Cả năm người mặt mày tái mét, mắt mở
to, môi giật giật. Chẳng phải lẽ ra ba người không can dự nên thử tìm cách
hòa giải, đưa ra một câu nói đùa phá tan sự căng thẳng, hay lựa lời khuyên
nhủ đôi bên để xoay chuyển tình thế, khôi phục hòa bình? Họ không làm gì
cả. Sự kích động nội tâm ngăn cản họ có bất kỳ hành động nào theo hướng
ấy. Họ đứng thẳng, người run lên, và tay họ bất giác xiết lại thành nắm đấm.
Cả đến A. K. Ferge, người xa lạ với tất cả những gì cao siêu và ngay từ đầu
đã khước từ việc bỏ công đánh giá tầm quan trọng của cuộc tranh luận - cả
đến ông ta cũng tin rằng tình thế đã vô phương cứu chữa và rằng người ta
không thể làm gì khác hơn là để cho sự việc tự tiến triển theo ý nó. Bộ ria
mép rậm rạp hiền từ của ông ta xù ra, phồng lên xẹp xuống liên hồi.
Im lặng đến mức người ta nghe rõ tiếng Naphta nghiến răng. Điều đó
cũng lại là một kinh nghiệm mới đối với Hans Castorp, giống như khi chàng
nhìn thấy ông Wiedemann tóc tai dựng ngược: trước đây chàng cứ tưởng đó
chỉ là một cách nói ví von, không thể diễn ra trong thực tế. Giờ đây chàng
được chứng kiến Naphta nghiến răng ken két trong yên lặng, một tiếng động
kinh khủng, hoang dại, lạ lùng, nhưng cũng có thể hiểu là một biểu hiện tự
kiềm chế đến tột đỉnh, vì sau đó ông ta trả lời, không lớn tiếng mà thậm chí
còn hạ giọng, lẫn vào đó một âm thanh hổn hển như tiếng cười đứt đoạn:
“Đểu cáng? Trừng trị? Có người đã bị chạm nọc rồi sao? Chúng tôi đã đi
xa đến nỗi viên sen đầm sư phạm hết lòng bảo vệ văn minh phải tuốt vũ khí
ra rồi sao? Cái ấy phải gọi là thắng lợi - một thắng lợi quá dễ dàng, cho phép
tôi tỏ ý coi thường, vì chỉ cần một chuyện như đùa cũng đủ để người lính
canh đạo đức thổi kèn báo động! Cái gì phải đến sẽ đến, thưa ông. Cả “trừng
trị” cũng sẽ có. Tôi hy vọng các nguyên tắc dân sự của ông không ngăn cản
ông biết rằng ông mắc nợ tôi điều gì, nếu không tôi buộc phải có biện pháp
kiểm tra...”
Ông Settembrini ra dấu bằng một cử động cứng nhắc, và Naphta tiếp tục:
“A, như tôi thấy, chuyện ấy không cần thiết. Tôi cản đường ông và ông cản
