thực hiện được nhờ những cuộc thăm hỏi của Hans Castorp, nếu không có
chàng hẳn ông ta đã phải ngừng hoàn toàn hoạt động của mình.
Bằng giọng yếu ớt ông ta nói rất nhiều, rất hay và đầy tâm huyết về sự tự
hoàn thiện bản thân của nhân loại trên con đường phát triển xã hội. Lời lẽ
của ông ta nhẹ nhàng như bước chim câu, nhưng chỉ cần chuyển sang đề tài
thống nhất các dân tộc được giải phóng để đi đến một hạnh phúc toàn cầu thì
trong giọng nói ông ta bỗng vang lên - có lẽ bản thân ông ta hoàn toàn
không cố ý và thậm chí không biết - những âm thanh như tiếng vỗ cánh của
đại bàng. Không còn nghi ngờ gì nữa, đó là tinh thần chiến đấu trong văn
học, là sự kết hợp của chính trị, tài sản thừa kế được của người ông, và tính
nhân văn thừa kế của người cha trong con người ông ta, Lodovico - cũng
giống như nhân đạo và chính trị đã hợp nhất lại thành lý tưởng cao quý của
văn minh, hiền lành như chim câu và dũng mãnh như đại bàng, cái lý tưởng
còn đang đợi đến thời của nó, đến buổi bình minh nhân loại, khi nguyên tắc
quân chủ trì trệ bị đánh giập đầu và Liên minh thần thánh của các chính
quyền dân chủ nhân dân được thiết lập... Tới đây cộm lên điều gì không ổn.
Ông Settembrini là người nhân đạo, nhưng đồng thời và cũng chính bởi vậy,
mặc dù không nói ra, ông ta vẫn ủng hộ chiến tranh. Trong cuộc đấu súng
với ông Naphta cực đoan ông ta đã xử sự một cách rất con người, nhưng về
tổng thể, khi nhân loại phấn chấn kết hợp chính trị với đấu tranh vũ trang để
giành thắng lợi cho văn minh, để đặt mũi giáo nhân dân lên bàn thờ dân tộc,
thì lập tức nảy sinh nghi vấn, liệu ông ta khi ấy, không còn tính cách cá
nhân, có giữ được tay mình không nhúng máu - đúng thế, sự kích động nội
tâm là thủ phạm làm cho yếu tố dũng mãnh đại bàng trong những tư duy cao
đẹp của ông Settembrini ngày càng lấn tới và đẩy lùi sự hiền lành của chim
câu.
Không hiếm khi quan hệ của ông ta với những biến đổi lớn trong cục diện
chính trị thế giới lâm vào tình trạng mâu thuẫn, khiến ông ta xung đột với
lương tâm. Mới hai năm hay một năm rưỡi trước đây, lúc chuyện trò ông ta
ngỏ ý lo ngại về sự hợp tác ngoại giao giữa nước ông ta và nước Áo trong
vấn đề Albania
, mặc dù đó là sự câu kết để chống lại nửa châu Á phi
Latinh, chống lại đòn roi và pháo đài Shlisselburg
, nhưng ông ta vẫn lấy
