Ông người Ý bảo. “Thuốc súng, máy in, tất cả những cái ấy là phát minh của
các ông, đó là điều không thể chối cãi! Chỉ có điều nếu các ông tin rằng
chúng tôi sẽ lên đường ra trận chống lại cuộc cách mạng... Caro
...”
Trong không khí chờ đợi ngột ngạt của những ngày này, khi thần kinh cả
châu Âu căng như dây đàn, Hans Castorp không có thời giờ gặp ông
Settembrini. Báo chí các loại dưới đồng bằng tuôn thẳng lên tận ban công
phòng chàng, tràn ngập khắp viện, làm bầu không khí trong phòng ăn như
nồng nặc mùi thuốc súng và len lỏi vào cả phòng những ca liệt giường hay
hấp hối. Đó là giây phút chàng thất miên tử của chúng ta rơi xuống bãi cỏ,
không biết chuyện gì xảy ra với mình, từ từ nhỏm dậy và đưa tay dụi mắt...
Chúng tôi muốn hoàn tất bức tranh cho xứng đáng với những biến động tinh
thần trong chàng. Chàng co chân, đứng lên, đưa mắt nhìn quanh. Chàng thấy
mình không còn bị phù phép, thấy mình được giải thoát, được giải phóng -
không phải bằng sức lực của bản thân, như chàng hổ thẹn tự thú nhận, mà
nhờ vào sự vận hành của một sức mạnh bên ngoài, trong quá trình vận động
của nó sự giải phóng bản thân chàng chỉ là một hiệu ứng phụ bên lề mà thôi.
Nhưng dù cho số phận nhỏ nhoi của chàng có gần như chìm nghỉm trong bối
cảnh chung, chẳng phải nó vẫn là một chút dấu vết cá nhân và do đó vẫn
mang trong mình ý nghĩa thánh thiện và công bằng của cuộc sống? Rất có
thể, nếu cuộc đời dang tay đón nhận đứa con hư một lần nữa, không phải
một cách bình thường dễ dãi, mà nghiêm khắc và cứng rắn, như trong cảnh
tai ương, món quà nó mang lại có thể không phải sự sống mà là ba phát súng
danh dự cho chàng, kẻ tội lỗi. Và chàng buông mình quỳ xuống đầu gối,
ngẩng mặt đưa cả hai tay lên trời, bầu trời nặng trĩu u ám nhưng không còn
là vách đá kín mít trong hang động của ngọn núi tội lỗi nữa
Ông Settembrini bắt gặp chàng trong tư thế ấy - tất nhiên đấy chỉ là nói
một cách ví von, vì như chúng ta đã biết, nhân vật chính của chúng ta rất
ngại để lộ những cử chỉ thể hiện tình cảm nhiều kịch tính như thế này. Trong
đời thực ông văn sĩ gặp chàng đang sắp xếp hành lý - vì từ khi thình lình
tỉnh giấc chàng đã bị cuốn vào cơn lốc xoáy do tiếng sấm kinh thiên động
địa dưới đồng bằng gây ra, và nhập vào dòng người nô nức rời khỏi viện trái
phép. “Cố hương” của họ giờ đây không khác gì một tổ kiến bị vỡ. Cả cái xã
