Chú Thích:
Về lịch sử và ảnh hưởng của mô hình Đại học Humboldt trên
phạm vi thế giới, xin xem bài của tác giả: Đại học. Lịch sử của một ý
tưởng trong Kỷ yếu Đại học Humboldt 200 Năm. NXB Tri Thức, 2011, tái
bản 2015; và Tiểu luận dẫn nhập, trong Clark Kcrr, Các Công Dụng của
Đại học. Tủ sách phát triển giáo dục IRED, DTBooks, 2013.
Jede Gabe ist eine Aufgabe (Carl Schmidt)
Ohne die Geschichte bleibt man ein uneríahrenes Kind
Hiện nay một cộng đồng khoảng 120 triệu người nói tiếng Đức
tại Châu Âu. Ngoài những nước Đức, Áo, Thuỵ sĩ, Luxembourg,
Lichtenstein, các nước trung và đông Âu nói tiếng Đức khá nhiều. Tại
phía Tây của Nga số người nói tiếng Đức gấp hai lần số người nói các thứ
tiếng khác. Đó là ngôn ngữ nói nhiều thứ hai sau tiếng Anh tại châu Âu,
và là ngoại ngữ ưa thích nhất tại các trường các nước Đông Âu. Nếu bạn
đi qua Nhật mà vì lý do gì không sử dụng được tiếng Anh, bạn có thể thử
tiếng Đức, 68% sinh viên Nhật tiếng Đức. 25% người Mỹ nói rằng mình
có nguồn gốc Đức. Đức là nước rất giàu về văn hóa. Encyclopedia
Americana dành 14 trang nói về văn hóa Đức, 13 trang về văn hóa Pháp,
8 cho Tây Ban Nha và 6 cho Nhật. (2004)
CHLB Đức là nước xuất khẩu đứng hàng thứ hai sau Mỹ; năm
2001 tổng khối lượng xuất khẩu gần 721.40 tỉ Euro (714.3 US$ tỉ), chiếm
tỉ trọng 20% của các nước G7. Năm 1998 xuất khẩu máy móc chiếm
12.7%, chỉ đứng sau Mỹ với 16.5%. Trong nhiều lĩnh vực cơ khí chế tạo
máy Đức đứng hàng đầu. Trong một số ngành thị phần lên đến 30% hoặc
hơn (kỹ thuật chân không, thiết bị chế biến gỗ, ngành dệt, máy in, hộp số,
bao bì, thực phẩm, đúc,... . Trong lĩnh vực còng nghệ cao Đức chiếm thị
phần thế giới 17.8% , trong khi Nhật 16.5% và Mỹ 12.8%. GDP của Đức
là 25.067 Eur đầu người. (2004)
“...dass alle Kräfte geweckt und jeder Kraft ein ihr angemessener
Wirkungskreis gegeben werden müssen. Die Geburt gibt kein Monopol
für Verdienste. Räumte man dieser zuviel Rechte ein, so schlafen im
