Những khám phá đó, và những khám phá khác, lần lượt mở đường cho
khoa học tự nhiên tiến bước, thoát ra khỏi hệ thống suy nghĩ kinh viện
(Scholastik), để trở thành một khoa học tự nó. Galilei và Kepler là những
người đã gióng lên tiếng chuông báo hiệu thời đại con người khám phá
thế giới bằng thí nghiệm -experimentum- đã bắt đầu. Con người có khả
năng nhận thức được thiên nhiên bằng những gì hiện ra trên các dụng cụ
thí nghiệm và đo đạc do mình nghĩ ra, dù còn rất thô sơ. Đó là một điều
vô cùng mới. Triết học phải ngả mũ trước những kết quả chính xác của
khoa học. Các thế lực chính trị và tôn giáo cũng không can thiệp vào khoa
học nữa. Sự cấm đoán phổ biến tư tưởng của Kopernicus và Galilei cũng
bị vô hiệu hóa. Thế kỷ 19 chứng kiến một cuộc chiến ngược lại: chính
khoa học tấn công và làm rung chuyển cả nhà thờ! Khoa học sẽ vén bức
màn (demystify) của trời đất và con người!
Đến thế kỷ 19
Thế kỷ thứ 19 là thế kỷ của canh tân và chuyển biến của Đức. Đó là thế
kỷ của cách mạng. Khởi điểm của cuộc cách mạng đó đối với nước Đức
là sự kiện năm 1806, khi cái xương sống của quân đội Phổ, tiền thân của
nước Đức sau này, một quân đội hầu như không hề biết thua trận, bị quân
của Napoleon đánh sập một ngày tại Jena và Auerstedt, nhà nước Phổ
phải chấp nhận hòa ước Jena, chấp nhận mất toàn bộ đất ở phía Tây của
sông Rhein, bằng một nửa lãnh thổ của Phổ! Vương quốc 900 năm
