là việc Nhật Bản từ chối mua chiến đấu cơ Mỹ và sự nài nỉ của Mỹ để cùng
với Mỹ thiết kế một loại chiến đấu cơ khác, chiếc FSX.
Chiến tranh lạnh chấm dứt và sự tan vỡ của khối các nước xã hội chủ
nghĩa trên thế giới có đánh dấu sự chiến thắng của chủ nghĩa tư bản với chủ
nghĩa cộng sản không ?
“Phe tư bản chủ nghĩa có thể đã thắng thế, nhưng trong thế trận này, đó
chỉ là bằng chứng về sự ưu việt của kinh tế Mỹ so với kinh tế Liên Xô mà
thôi. Chiến tranh lạnh đã chấm dứt hẳn rồi, nhưng nước Nhật xem ra đã
chiến thắng. Có thể là vì Nhật không bao giờ tuân theo luật chơi mà Mỹ và
Liên Xô đã đặt ra”.
Chalmers nói thêm:
“Khi Mỹ nhìn lại phía sau, nước đang đuổi theo Mỹ không phải là một
cường quốc quân sự như Liên Xô, mà là Nhật Bản một quốc gia buôn bán
(...). Nếu người ta đánh giá Nhật Bản là anh chàng khổng lồ về kinh tế và
anh lùn về chính trị, theo như chữ dùng của nguyên bộ trưởng Tài chánh
Nhật-Miyazawa, thì Mỹ đúng là anh khổng lồ về quân sự và anh lùn về kinh
tế”.
Làm gì bây giờ ? Mỹ cần tăng sức ép nhằm buộc Nhật Bản tăng viện trợ
kinh tế cho thế giới thứ ba, mà không gắn điều đó với việc mua sản phẩm
của Nhật Bản. Làm như vậy là để Nhật gánh thêm phần trách nhiệm quan
trọng đối với chi phí của việc lực lượng Mỹ trú đóng trên đất Nhật, để Nhật
Bản tham gia tích cực hơn vào nỗ lực của các tổ chức quốc tế duy trì hòa
bình, để Nhật Bản tiếp nhận nhiều hơn những người tị nạn đến từ các nước
khó khăn, và cuối cùng để Nhật Bản mở rộng hơn nữa thị trường cho những
sản phẩm của nước ngoài. Tóm lại, nước Nhật phải gánh trách nhiệm của
họ trên chính trường quốc tế, tương ứng với khả năng kinh tế tài chính của
họ. Về phần mình, nước Mỹ cũng phải giảm sự hiện diện quân sự ở châu Á-
Thái Bình Dương, nhưng không nên rút hẳn khỏi khu vực này. Giáo sư
Chalmers nói thêm:
“Nhiều nước trong khối ASEAN (Thái Lan, Malaisie, Singapour,
Philippines, Indonésie, Brunei) rất hoan nghênh sự có mặt của Mỹ và xem
đó là điều kiện để tránh sự lệ thuộc hoàn toàn vào Nhật Bản”.
Còn đối với Trung Quốc, những nhà chiến lược Hoa Kỳ nào còn tiếp tục
mơ màng sử dụng con bài Trung Quốc để chống Nhật Bản thì họ sẽ bị lừa.
Họ hy vọng cặp đôi Trung-Mỹ có thể chống lại sức mạnh của Nhật, nhưng
họ đã tính lầm một cách nghiêm trọng về sức mạnh kinh tế của Trung Quốc
tương lai.
Nước Nhật có giết chết nước Mỹ hay không ?
