người Pháp làm được, tại sao người Nhật lại không thể làm được ?”
Mặc cho giọng nói dọa nạt của ông, tôi bồi thêm một nhận xét là chính
nhiều trí thức Nhật cũng đã khẳng định rằng người Nhật vẫn còn hơi non
nớt và thường rất lúng túng mỗi khi cần phải sáng tạo từ con số không. Sato
hết đường lấn tới :
“Và tôi, tôi nghĩ rằng chỉ những trí thức mà ông vừa kể mới là non nớt.
Tôi không thể nào đồng ý với họ được. Dĩ nhiên người Nhật có thể hình
thành những sáng kiến mới. Nhưng hãy nên thống nhất với nhau rằng :
những người định hướng chính trị cho hành động phải là giới cầm quyền và
những nhà lãnh đạo kinh tế. Không phải là bất kể ai cũng được. Nếu ông
quan sát những người Pháp nói chung, bộ ông tưởng là người Pháp gặp ở
góc đường phố nào đó có khả năng nêu ra được một đề nghị gì về các quan
hệ quốc tế trong thế giới ngày nay sao ?”
Nước Nhật phải tạo ra tiếng nói của mình trên diễn đàn quốc tế
Dù sao trong vòng 40 năm gần đấy, nước Nhật vẫn còn yếu trên lĩnh vực
này.
“Phải, nhưng bởi vì nước Nhật đã bị bại trận trong chiến tranh thế giới
lần thứ hai. Thái độ cúi đầu trong cách ứng xử của chúng tôi là tốt nhất. Ba
mươi năm trước đây Nhật Bản vẫn còn yếu và nghèo, xếp vào hàng thứ 30
trên thế giới về tổng sản phẩm quốc gia ( GNP ). GNP của Nhật tính trên
đầu người còn thấp hơn Achentina. Tiếng nói của Nhật trên diễn đàn quốc
tế chẳng được ai nghe. Bây giờ thời điểm để tiếng nói của nó được lắng
nghe đã đến. Điều đó là không thể được. Vả lại, không một quốc gia nào có
thể làm được điều đó. Chẳng hạn chúng tôi không thể cớ uy tín trong việc
dạy tiếng Pháp. Nhật không thể đòi hỏi một vị trí lãnh đạo. (Sato bắt đầu
nhạo báng và sự mỉa mai của ông ta thật cay chua). Nhưng tại sao khong
thử “xào nấu lại mới” ? Nhật có thể có một vài kinh nghiệm trong chuyện
này. Bây giờ chúng tôi “xào nấu lại mới” theo kiểu Pháp cũng không tồi
lắm đâu !”
Tạo ra một tiếng nói có phải là Nhật cần cầm đầu một liên minh Châu Á
không ?
“Đó là một ý tưởng buồn cười. Không một quốc gia nào ở Châu Á muốn
một điều như thế trong quá khứ cũng như hiện tại. Bởi vì kinh tế Nhật mạnh
hơn rất nhiều so với các quốc gia khác ở Châu Á. GNP của Nhật Bản rõ
ràng cao hơn so với GNP của Trưng Quốc hoặc Ấn Độ, mặc dù dân số của
họ đông hơn rất nhiều. Trong lĩnh vực công nghệ cũng vậy, sự cách biệt là
quá lớn. Và ở Châu Âu, ngay như nước Pháp cũng muốn lực lượng Mỹ
đóng trên lãnh thổ Châu Âu. Lý do thật đơn giản. Đúng, mối đe dọa của
Liên Xô vẫn luôn còn đó. Nhưng, các ông cũng lo ngại sức mạnh của Đức.
Nước Đức thống nhất nay quá lớn ! Tình hình ở Châu Á còn mất cân bằng
