Các vị lãnh đạo ở các cấp khác nhau ganh đua với nhau, xem ai tổ chức
ngày lễ tháng Mười vĩ đại to hơn, tưng bừng hơn. Nếu ngân sách không đủ thì
các đơn vị làm ăn, nhà máy, công xưởng đóng trên lãnh thổ đó phải “tìm kiếm
nguồn lực” của mình. Các trường đại học kêu gọi sinh viên, các trường phổ
thông thì kêu gọi phụ huynh. Ai cũng phải giúp những gì có thể để “hỗ trợ bộ
mặt” của cơ quan mình. Sau đó, trong các cuộc họp chi bộ, công đoàn và đoàn
thanh niên, sẽ bàn về thành tích của việc tiến hành lễ hội, làm rõ khiếm
khuyết, trừng phạt các nhân viên không biết điều. Sự trừng phạt có thể theo
ngạch đảng và cũng có thể theo đường hành chính, có người thậm chí còn bị
cách chức. Biết bao số phận con người bị đốn gục vì mấy trò vớ vẩn đó!
Trường đại học Tổng hợp của chúng tôi thi đua với trường đại học Bách
khoa, trường đại học lớn thứ hai ở Erevan với hai mươi lăm nghìn sinh viên.
Trong nội bộ trường cũng có thi đua: khoa Luật, khoa Sử, khoa Ngôn ngữ và
các khoa khác. Các thành phố, các nước cộng hòa thi đua với nhau trong việc
thu hút đông đảo quần chúng, sự hoành tráng, rực rỡ của các cuộc diễu hành.
Đặc biệt nỗ lực là Grudia,Agiecbaigian và các nước cộng hòa Trung Á: ai huy
động được đông người hơn? Ai trưng diễn được những bức chân dung to nhất,
rực rỡ nhất của các lãnh tụ đang sống? Ai chứng tỏ một cách thuyết phục hơn
về lòng trung thành với Matxcơva và lý tưởng cộng sản?
Trong dân chúng thông thường kỷ niệm mấy ngày lễ tháng Mười Một khác
nhau, hoặc ở nhà với gia đình, bạn bè hoặc ở ngoài trời, tùy khả năng. Mỗi
phương án, đối với chúng tôi, những sinh viên năm thứ hai đều có điểm cộng
và trừ. Cuối cùng thì chúng tôi quyết định tổ chức dạ tiệc tại nhà bạn của
chúng tôi, cậu Xérgây, sinh viên khoa Ngôn ngữ: bố mẹ cậu đi nghỉ ở
Kislovodxk và để cậu ta và em gái, cũng là sinh viên, ở nhà - một căn hộ ba
phòng cách trường không xa. Chúng tôi - nghĩa là tôi, Rapha, Xérgây,
Gheorghi và khoảng mươi, mười hai bạn nữa - trong suốt mấy ngày liền cố
gắng tổ chức sự kiện này. Chúng tôi kiếm được đĩa nhạc nhảy, mua phomat,
rượu vang và rượu mùi “phương Nam” (thực thà mà nói, thứ đồ uống thật
kinh khủng, nhưng khi đó rượu mùi đang là mốt mà lại rẻ bèo nữa), một ít đồ
ngọt. Cần phải nói rằng tôi đã chuẩn bị rất kỹ càng cho buổi dạ tiệc sinh viên
đầu tiên của mình: bởi tôi muốn gây ấn tượng thật “khủng” với Mari. Sau một
