lệnh của ngài Azat; rồi vừa huýt sáo vừa đi dạo bên bờ sông Xen, cảnh mình
ngồi sau tay lái, đầu đội mũ tài xế, tôi chở madame Xilvia và Mari khắp thành
phố, cảnh tôi nhảy ra khỏi xe, mở cửa xe và Mari ra lệnh cho tôi, nhưng mắt
nhìn sượt đi đâu đó. Tất cả những cảnh đó tôi vừa cười vừa thể hiện bằng lời
nói và điệu bộ cho bố mẹ xem. Một chốc sau cả bố và mẹ cũng phá lên cười
cùng với tôi. Mẹ cố gắng làm mặt giận, nhưng không thành công.
- Phải, con ạ,- ba tôi tiếp tục,-cái chính là con hiểu được sự vô vọng và lố
bịch của cuộc sống tương lai của mình ở Pari. Cha ông chúng ta là những
chiến binh quả cảm, họ đã chiến đấu, bắn trả, và đem được vợ con, gia súc của
mình từ vùng Baiadiđ già cỗi, bị quân Thổ chiếm đóng đến hồ Xêvan trên núi
cao lạnh giá. Trên cổ mỗi người chỉ vẻn vẹn sợi dây đeo cây thanh giá giản dị
làm bằng đồng hay sắt, họ tin vào đức Chúa và hy vọng vào sự công bằng của
người. Vậy mà bỗng dưng, một hậu duệ xa xôi của họ-lại là một thợ phụ cho
thợ may ở Pari ư! Thôi được rồi, Liux, hãy để thằng bé nghỉ ngơi, rõ là nó đã
có một đêm vất vả.
- Thật là một câu chuyện ngớ ngẩn! Nó phải học chứ không phải là ngồi
bên xe đẩy trẻ con với bình sữa và núm vú cao su! Mà cái cô người Pháp đó
nhất định sẽ bắt nó làm như vậy.
- Thôi đi, Mari là cô gái tốt, khôn ngoan và không nghi ngờ gì, rất đẹp nữa,
đẹp quá mức khó được chấp nhận. Và con sẽ gặp nhiều vấn đề. Vấn đề lớn
đấy. Con hãy nhớ, con trai ạ, vẻ đẹp như vậy thường sẽ trở thành tài sản xã hội
chung, hoặc là con sẽ phải lo mà canh giữ.
- Ba nói gì vậy? Ba muốn nói rằng cố ấy sẽ là gái điếm à?
- Diễn giải không sáng suốt, đơn giản là ngu ngốc. Đơn giản là nó phải hiểu
được rằng vẻ đẹp như vậy có thể có hiệu ứng hơn trên sân khấu, truyền hình
v.v. Với sắc đẹp như vậy mà ngồi nhà, nuôi con, đợi anh chồng trẻ gây dựng
cơ đồ thì thật là xuẩn ngốc. Mà cũng có thể, sếp của chồng bị quyến rũ bởi sắc
đẹp của vợ và sẽ thăng chức cho kẻ dưới quyền? Nếu mọi sự tốt đẹp, đến năm
bốn mươi, anh luật gia trẻ, triển vọng, có thể, sẽ thành thẩm phán quận, với
mức lương chính thức là hai trăm - hai trăm tám mươi rúp, còn không chính
thức, như con hiểu, thì là nhận hối lộ. Bằng con đường nhận hối lộ thì có thể
kiếm được nhiều tiền, nhưng con đường ấy cũng có thể kết thúc bằng nhà tù
và ô nhục, khi ấy người vợ đẹp như vậy sẽ thực sự trở thành tài sản chung của
