tiệc kết thúc bằng chục loại pho-mát và một chiếc bánh táo tuyệt vời.
Miệng đắng ngắt và run lập cập vì sốt cao, ông chỉ nếm mỗi món chừng
một thìa, nhưng sau này khi phu nhân của ông hỏi thì chắc chắn ông sẽ đáp
lại rằng chính nhờ bữa ăn đó mà ông đã thoát khỏi những đau đớn và bất
hạnh của châu Phi. Sự sạch sẽ của bàn ăn và sắc màu đa dạng của thực
phẩm đã thừa sức để ông tìm lại được sức mạnh của ý chí và ý nghĩa của
vạn vật.
Ông vẫn còn đủ sức để lôi sổ ghi chép ra, trước khi chìm lút vào giấc ngủ
trên chiếc giường êm ái: “Đây rồi, bánh mì, rượu vang và trứng được nấu
chín!… Phải ăn đã, phải viết và phải trải qua cuộc sống cơ cực thì mới thấu
hiểu được giá trị của những thứ này, chính chúng phân biệt rõ ràng con
người bên bàn ăn và con vật trong máng gia súc.”
Ông dẫu sao cũng rất ngạc nhiên khi thấy mình vẫn còn sống vào ngày
hôm sau, ngạc nhiên nhưng cũng mang chút ngất ngây! Ông mở cửa sổ và
háo hức hít thở mùi vị phảng phất của đu đủ và hương hoa dại. Ông lắng
ghe tiếng hót của lũ chim hồng hoàng, cảm nhận sự mơn man của những tia
nắng mặt trời khiến ta khỏe lại. Ông đã tự mình lần đến tận phòng khách,
Moustier và Bonnard đang đợi ông ở đó, uống trà và bằng vẻ hào hứng của
kẻ chiến thắng, ông đã kịp lấy lại chất giọng của một người ra lệnh: - Tôi
cần một con tàu để đi Gorée!
Tầm giữa trưa, sau khi đã húp vài thìa canh và một thứ nước sắc từ vỏ
cây ký ninh, ông gượng dậy để đi “thăm hỏi” René Caillé, mặc cho sự ngăn
cản nhiệt thành của Moustier và Bonnard.
– Uầy! - Bonnard thốt lên khi thấy ông bước xuống cầu thang.
– Uầy cái gì, hả Bonnard?
– Cái vùng Fouta-Djalon này ấy mà, nó ra sao hả ngài Olivier?
– Ông thấy rõ là tôi từ đó trở về đây rồi còn gì, hả ông bạn Bonnard tốt
bụng của tôi ơi, ông thấy rõ rồi đấy thôi!
Rồi ông mất hút trong góc cầu thang. Ông vẫn còn chưa đi đến các bồn
hoa hồng trong sân thì Bonnard đã nghe thấy ông kêu lên một tiếng “Ối”
