đến cùng, đến độ nêu cả tên người trưởng đoàn: đốc tờ Bayol, một cựu diễn
viễn hài kịch ở nhà hát sân khấu Folie Bergère, trở thành họa sĩ - nhiếp ảnh,
rồi sau đó là sĩ quan hải quân, được Noirot tiến cử; và họ còn đem theo một
lá thư của chủ tịch Jules Grévy mời Almâmi của Timbo đến thăm chính
thức Paris. Tim ông suýt nữa thì nhảy ra khỏi lồng ngực. Ông ra lệnh cho
quản gia thu xếp va li còn người đánh ngựa đi hỏi lịch trình chuyến tàu sớm
nhất đến Paris. Nhưng cơn giận dữ của ông đã khiến vợ ông hoảng loạn,
nàng lập tức chạy đi tìm kiếm Charles-Roux. Người này, biết tường tận tính
cách cáu kỉnh và cách bùng nổ trong giọng nói của bạn mình, đã khuyên
ông từ bỏ chuyến đi đến Paris:
– Việc đó chỉ khiến mọi việc trở nên trầm trọng hơn mà thôi! Trước mắt,
anh hãy bình tĩnh lại đi! Trước hết, hãy bình tĩnh đã!
– Đây là một cú tồi của công đoàn đây mà, bọn đạo tặc làm bại hoại các
Bộ hành chính của chúng ta mất rồi!
– Anh cứ bình tình đã, chúng ta hãy đợi xem đoạn kết của chuyến đi ra
sao!
– Lũ đểu! Chúng muốn lấy Fouta-Djalon của tôi ư, thế thì… không đâu
nhé! Anh ngăn tôi đi Paris hả? Thế thì tôi sẽ đi Timbo, phải buộc lũ bất
lương này án binh bất động mới được!
Định mệnh đã quyết định mọi chuyện khác đi: lần này, sẽ không đi
Timbo lẫn Paris. Trên thực tế, một thông điệp gửi đến thông báo ông phải
đến Lisbonne ngay lập tức để dự lễ phong tước hiệu của mình.
Khi từ Bồ Đào Nha trở về, đất nước Peul đã trở thành chủ đề ưa thích
hơn cả của châu Âu và của khu nhà biệt lập Clary, một kè tàu thực sự. Ông
lần lượt tiếp đón một sứ giả của vua Léopold II, một nhà địa lý học Thụy
Điển, một khách du lịch Thụy Sĩ, người mà sau một cuộc chinh phục mới
đây trên sa mạc Sahara, thì lần này lại muốn tiếp tục theo đuổi cuộc phiêu
lưu Phi châu của mình theo dấu vết của Mungo Park, tiếp đến là một gã
vùng Alsade điên điên khùng khùng, kẻ tự cho mình là một nhà thám hiểm
đến đề nghị ông cùng ông ta đi ngược lên dòng sông Congo bằng thuyền
từ… Fouta-Djalon đến tận trung tâm Abyssinie. Rồi, nghiêm túc hơn, một
