Ông tiếp tục nói, giọng tăng dần, mặc cho những câu hỏi gây lúng túng
của Người Anh, người mà lần đầu tiên, đã mất hẳn vẻ điềm đạm lạnh lùng
của mình. Truyền cho ai ư? Thì đương nhiên là cho người Da Đen rồi! Còn
có thể cho ai nữa đây? Á châu thì cũng cũ kỹ hao mòn trước cả châu Âu!
Còn người Ấn Độ, tộc người khốn khổ đáng thương đó đã không sống sót
khỏi lưỡi kiếm của những kẻ chinh phục thế giới mới lẫn trận sốt Tây Ban
Nha. Trong khi đó thì người Da Đen…!
– Điều đó là không tưởng! Tôi tự hỏi liệu tôi có nên tiếp tục nghe những
chuyện này hay không đây!
Người Da Đen là hiện thực của thế giới! Ông giáng mạnh mà không
thèm để ý đến những lời than vãn của viên lãnh sự. Một tư tưởng nguyên
sơ, một nguồn nghị lực chí ít cũng cho cả mười ngàn năm! Chính ông chứ
không phải ai khác phải truyền lại và phải khiến cho những nghiên cứu chỉ
dạy của Platon và của Michel-Ange đơm hoa kết trái hơn nữa. Ông sẵn
sàng để đón tiếp họ. Người Da Trắng, trong vùng này, không nên chỉ đành
lòng vơ vét những cây cọ dầu và sáp ong, mà họ phải giáo dục, phải đem
điều văn minh đến đó nữa! Khai hoang, vùng đất hoang này là đương nhiên
rồi nhưng trên hết, trên hết, và trên hết là khai phá tinh thần tư tưởng!
– Ngài có lẽ sẽ khiến tôi bớt lo lắng hơn nếu ngài là một gã điên thực sự
đấy. Chủ nghĩa lý tưởng của ngài có che giấu cái gì không hả? Khắp nơi
người ta đồn rằng ngài đến đây là để tặng cho mình một vương quốc.
– Tại sao lại giấu điều đó chứ? Tôi cần một vùng đất để thử nghiệm
những ý tưởng của tôi!
– Nếu tôi hiểu rõ chuyện, thì ngài sẽ đến trình diện trước tộc Peul và nói
với họ rằng: “Tôi tên là Aimé Olivier, hãy cho tôi vương quốc của các
người để tôi thử nghiệm những ý tưởng của tôi!”
– Không hoàn toàn như thế đâu, tôi thoạt đầu sẽ đến đề nghị họ cấp
phép thông thương và xây dựng một con đường xe lửa, sau đó…
– Một đường xe lửa cơ à!
