vĩnh cửu trên tay, nhưng nụ cười của ông ta quá rạng rỡ đến nỗi, mặc dù bộ
ria và giọng nói, thì ông cũng khó bắt mình tin được đó chính là ông ta.
– Đáng ngạc nhiên đấy, Ballay, có thể nói là ngài rất vui khi gặp lại tôi
nhỉ!
– Tại sao lại không, hả Sanderval! Fouta-Djalon hiện giờ đã thuộc Pháp
rồi, Bôcar-Biro đã ký giấy rồi! Ngài sẽ phải dưới quyền chỉ huy của tôi,
thưa tử tước! Điều đó chẳng khiến ngài vui đâu, tôi ngờ thế. Chỉ có điều
Lịch sử là vậy, nó không thể làm hài lòng tất cả mọi người.
Ông cho dựng một chiếc bàn lớn ngay giữa sân để đón tiếp các vị khách,
dẫu rằng trên thực tế, chính ông đang cần một chiếc ghế và một ly cô-nhắc
đầy thì đúng hơn. Ông vừa nghe thấy, đương nhiên rồi, một thông tin khủng
khiếp nhất trong đời mình. Số phận của Fouta vậy là vừa mới được phê
chuẩn mà không có ông, sau tất cả những năm tháng ấy, sau tất cả tất cả
những chi phí, tất cả những lần đau bụng, những trận ỉa chảy, tất cả những
lối mòn trong rừng hoang, tất cả những… ấy.
Ông tu liền ba ly và lần nào cũng nốc cạn, rồi cả nửa mình trên cứng đơ
lại theo cách mà một tử tội đang sẵn sàng nhận những viên đạn.
Nhưng Ballay, người luôn biết thưởng thức chiến thắng, lại chẳng vội
vàng gì. Ông ta bỏ mũ kê-pi, tháo ghệt và bốt, lau trán và sai người xoa bóp
chân trong lúc cười cợt thả giàn. Không hề có chút ân hận trong giọng nói!
Vấn đề về Fouta-Djalon đã được giải quyết, và được giải quyết một cách
vĩnh viễn, thì Olivier de Sanderval lại trở thành một người bạn, một bạn
chơi cờ tầm thường, một khách mời dễ mến và trên hết chính điều đó mới
là không thể chịu đựng nổi đối với ông hoàng Kahel. Vị Thống đốc chờ
rượu hồi, đùi linh dương, rượu vang hảo hạng và cô-nhắc - đương nhiên là
phải ăn mừng chuyện đó chứ! - trước khi lục tìm túi xắc cốt của mình:
– Đây, hãy đọc đi mà xem, Sanderval, được viết bằng tiếng Pháp và
tiếng Peul đấy!
Sanderval đã dồn hết nghị lực để thề sẽ không run rẩy trong lúc cầm tờ
giấy. Khi đọc xong, thì không phải là một tiếng khóc nấc lên mà là một lời
nhạo báng thoát ra khỏi miệng ông; cái gì đó ngoài ý muốn và như thuộc
