hiểu được nhờ một bài học ngắn về lịch sử, được dần dần phát ra từ giọng
nói dịu dàng bất biến của nàng. Ông hối hả ghi lại ngay rằng những người
Soryas và Alphayas lập thành hai chi của gia đình Almâmi. Họ lần lượt trị
vì, mỗi người thực thi quyền hành hai năm một. Dù gì thì trên giấy tờ là
thế! Ai là người quyết định thường xuyên đây? Đó là những độc dược,
những nhát dao găm và những trận nội chiến!
Điều quan trọng mà ông buộc phải thấu hiểu, nếu như ông muốn trị vì
vùng đất này vào một ngày nào đó, Fouta-Djalon là một hoàng triều thuộc
về chính trị thần quyền và phong kiến, và rằng nó bao gồm chín tỉnh: một
ông hoàng đứng đầu mỗi tỉnh và Almâmi trị vì ở Timbo, đứng đầu tất cả các
ông hoàng đó. Almâmi, hay đúng ra là hai Almâmi: người trị vì và người
đang rậm rịch bồn chồn trong thủ đô “ngủ vùi” của ông ta! Trong lúc chờ
đợi, đương nhiên rồi, đến lượt mình chiếm lấy ngai vàng!
Có một trò chơi cân bằng tinh tế phân bố quyền lực nơi những người
Peul hung dữ, nhạy cảm và dè chừng này. Timbo trị vì nhưng Fougoumba,
thủ đô tôn giáo, đăng quang Almâmi, lại bỏ phiếu luật pháp và tuyên bố
chiến tranh…
– Các người có một hệ thống phức tạp quá.
– Ở đây, mọi thứ đều phức tạp cả, Yémé ạ, chính vì thế mà chúng ta mới
là người Peul đấy!
Nàng giải thích cho ông rằng có vô số cách để tiếp cận chủng tộc Peul đa
nghi này, nổi tiếng về mánh khóe, hay nghi ngờ, cuồng nhiệt và giảo hoạt,
luôn luôn dè chừng và không bao giờ là bạn hữu cả. Ông ngồi nghe nàng
nói gần ba giờ đồng hồ, ngây ngất trước những lời cố vấn của nàng cũng
như bởi vành môi uốn và mùi hương của loài hoa dại từ nàng tỏa ra. Ông
cúi chào giã biệt bằng một chất giọng thư giãn, gần như là thân mật:
– Tôi phó thác mình cho công nương, Taïbou ạ. Đường đi đã bị chặn lại
và tôi đã mất sáu chục trong đám người của tôi rồi. Tôi bị chẹn lại ở đây,
ngay trước cửa ngõ của Fouta. Mỗi ngày qua đi thì lại lấy mất của tôi nghị
lực cũng như nhân sự. Nhưng tôi biết mình có thể trông cậy vào công
nương, đúng không?
