Trên đường tới Guélé, ông ghé thăm thác nước Diourney, mà ta nghe
tiếng gầm khi còn cách nó cả hai ki-lô-mét, và mơ đem về Pháp vài con
loukou, lại xâu dài xổ ra những sợi tơ dài mảnh mà cho đến tận lúc này vẫn
còn bị cho là vô tác dụng.
Ở Waltoundé, xảy đến với ông một chuyện rất hiếm gặp: ông đã ngủ
được. Buổi chiều đó, thoạt đầu, sau khi đi loanh quanh rất lâu trong những
lougan
, sau đó hí hoáy ghi chép, rồi tiếp đến chơi vài ván bài, ông nằm
dài trên chiếc giường tạp sần sùi, dưới gốc một cây xoài để nghe những bản
nhạc ồn ào của trảng rừng. Điều đó kéo dài có thể là năm phút nhưng với
ông, nó là cả một khoảng thời gian bất tận ngọt ngào và đáng buồn là đã bị
ngắt quãng bởi một tiếng ầm váng tai ông chưa bao giờ nghe thấy, ngay cả
trong những giây phút đẫm máu của Công xã Paris. Cả chục dân làng ló ra
khỏi nhà và vừa chạy hoảng vừa hét toáng lên vì sợ:
– Quỷ dữ! Quỷ dữ! Quỷ dữ đấy!
Ông cố gắng hỏi xem có chuyện gì nhưng xung quanh ông, chẳng còn
mấy người. Rồi trong đám xô lấn, ông cuối cùng cũng thoáng thấy Mâ-
Yacine và Mâly, toàn thân run rẩy vì sợ, đang vắt vẻo trên đỉnh ngọn cây
bông. Ông không sao thuyết phục họ tụt xuống và lại càng khó khăn hơn để
hiểu những gì mà, với cặp mắt thất thần và hơi thở đứt quãng, họ cố gắng
giải thích cho ông hiểu: họ đã nhìn thấy quỷ dữ! Tất cả mọi người đều nhìn
thấy quỷ dữ. Họ đã nhìn thấy Nó bất ngờ xuất hiện từ hư vô, băng qua ngôi
làng, nhặt một quả xoài thối và dừng lại rất lâu gần giếng nước.
– Con quỷ ấy da trắng đấy! - Mâly, sáng suốt nhất trong hai người, kết
luận. - Nó có cặp mắt xanh và bộ tóc dài màu vàng xõa xuống tận đầu gối, -
anh ta nói thêm bằng một giọng trách móc. - Ông nói gì về điều đó hả?
– Ta tin chắc rằng hắn trần truồng, con quỷ đó ấy mà, - Mâly rên lên. -
Nó chỉ có chiếc lá để che buồi của nó thôi.
Mười, mười lăm, hai mươi nhân chứng khác đến xác nhận điều đó: “Quỷ
dữ tồn tại và nó đã đi qua Waltoundé rồi!” Sự làm chứng của họ ăn ý nhau
hết mức đến nỗi mà Olivier de Sanderval hối hả chất vấn:
