lệnh không cho ai được đụng đến của cải của tôi nhé! Tôi sẽ nhượng lại cho
ông năm xu, bánh xà phòng và chiếc kính hiển vi.”
Mê tín dị đoan cho rằng bên bờ huyệt mộ của mình, kẻ hấp hối thấy lại,
hệt như trong phim, những biến cố khác nhau của đời mình. Thế mà, ông
chẳng cần cố gắng để quan sát với một ấn tượng rõ ràng mười mươi, quá
khứ của ông dần trỗi dậy.
Ông đang ở ký túc xá Oullins trong lớp tiếng La-tinh của cha xứ
Lacordaire! Kia là cha Bourgeat đang giảng luận văn về Platon còn cha
Mermet đang sắp hàng những công thức vật lý! Hình ảnh cứ dần dần trở
nên lờ mờ để nhường chỗ cho hình ảnh của bậc thầy luyện kim Michaud
mà cùng với ông ấy, vào năm 1963, ông đã xây dựng nhà máy sản xuất xe
đạp đầu tiên mà, trong cơn điên giận dữ điên loạn, các chiến sĩ công xã đã
đốt cháy hết; kế đến là hình ảnh chiếc mề đay mà ông nhận được ít lâu sau
vì đã cứu được chiếc thuyền buồm gặp nạn ở vịnh Marseille. Còn bây giờ
là lúc ông ba mươi tuổi, râu rậm, đã lập gia đình và là thị trưởng thành phố
Marennes, nơi ông sẽ là người đầu tiên trong lịch sử nước Pháp cấp xe đạp
cho bưu tá! Sau Marennes, Marseille, nơi mà trong nhiều năm làm việc ở
phòng thí nghiệm, ông sẽ một lần nữa cố thử phân tách chất liệu và phát
minh máy bay. Và rồi đến bữa ăn trưa tuyệt vời trên đỉnh Verryère mà
người ta vẫn còn nói đến bên bờ cảng Vieux-Port, hơn một thế kỷ rưỡi sau
đó: ba trăm khách mời nổi tiếng được chở lên đỉnh đồi đá bằng những con
lừa đặc biệt được đưa về từ miền núi Pyrénées hay bằng những cỗ kiệu, bát
đĩa được đặt ở xưởng gia công của tỉnh Sèvres chỉ cho riêng dịp này và tất
cả đều được khắc tên của mỗi khách mời, một dàn nhạc giao hưởng và thi
sĩ Jean Aicard xướng to những bài thơ của mình!…
Nhưng sự mê tín cũng không nói sự thật: những ảo giác của kẻ hấp hối
còn đi xa hơn rất nhiều chính cuộc sống thực của hắn, để mơn trớn những
đường vòng bên ngoài của toàn bộ cây phả hệ của hắn nữa. Những khuôn
mặt già nua, đã biến mất cũng lúc với những chiếc quần cộc của tuổi hoa
niên của ông, lợi dụng cơ thể ông đang tan chảy theo cơn sốt để tái sinh và
trở về chế nhạo ông. Cụ già đội mũ ti-rol kia, nhìn là biết ngay đó là
