Dưới thời toàn quyền Paul Doumer, kẻ đã cai trị Đông Dương thuộc Pháp
từ năm 1897 - 1902, Pháp đã thành công trong việc biến lỗ thành lãi bằng
cách chuyển gánh nặng sưu thuế tài trợ thuộc địa và chính phủ bảo hộ từ
vai người Pháp sang vai người Việt Nam. Doumer không những kiếm được
số vốn cần thiết cho các dự án xây dựng từ người Việt Nam, mà còn làm
tăng thu nhập của người Pháp bằng việc khởi xướng độc quyền của nhà
nước lên sản xuất, buôn bán rượu, thuốc phiện và muối. Đương nhiên,
người Pháp được thì người Việt mất. Thuốc phiện giá rẻ và khát vọng thoát
khỏi thực trạng khổ đau của một số thành phần nghèo khổ nhất trong xã hội
Việt Nam dẫn đến sự gia tăng nhanh chóng số đệ tử của nàng tiên nâu. Nhà
báo Tam Lang đã đưa ra cái nhìn chua xót về nạn nghiện thuốc phiện trong
giới kéo xe tay ở Hà Nội trong bài báo viết năm 1932 có tựa đề "Tôi kéo xe
tay", đăng trên tờ Tin tức Hà Nội buổí trưa và được xuất bản dưới dạng
sách năm 1935. Những tác phẩm của Tú, tác giả của "người thầy", đề cập
đến cuộc sống của những người kéo xe nghèo ở Hà Nội đã tóm lược tình
cảnh của nhiều người Việt Nam tuyệt vọng nhất: "Làm nghề kéo xe tay,
người ta phải hùng hục suốt ngày, ăn thì vội vội vàng vàng và thời gian
rảnh rỗi duy nhất nguởí ta có là khi nằm bên bàn đèn thuốc phiện".
Mặc dù vậy, chính những người Việt Nam và người Hoa giàu có lại đóng
góp cho két bạc của thuộc địa nhiều nhất thông qua mua bán thuốc phiện.
Tiền từ độc quyền thuốc phiện, rượu, và muối cuối cùng đã cung cấp 70%
cho ngân sách thuộc địa của Pháp.
Đến đầu thế kỷ XX, miền Nam Việt Nam xuất khẩu cả gạo và cao su với số
lượng lớn. Hàng trăm ngàn héc ta đất trồng lúa mới khai khẩn được đưa
vào sản xuất. Việc bóc lột tá điền và những người lĩnh canh bản xứ vì thế
