dân oán hận, đó là lý do tại sao ông ủng hộ nó mạnh mẽ nhất.(57) Nông dân
ghét khu trù mật vì nhiều lý do, đầu tiên là việc họ bị buộc phải tham gia
xây dựng làng xong mới rời nhà để vào đấy ở. Chương trình này đã làm dấy
lên làn sóng phản đối và chán ghét chính quyền Diệm. Khi chương trình bị
hủy bỏ, Thảo tập trung vào việc xây dựng ấp chiến lược, thuyết phục Diệm
thực hiện càng nhanh càng tốt bởi nếu để lâu sẽ khiến nông dân oán hận và
thù địch. “Thay vì thử nghiệm nhiều lần, họ cứ đẩy nhanh tiến độ theo kiểu
Mỹ rất đặc trưng, với sự giúp sức của Phạm Ngọc Thảo”, ông Ẩn cho biết.
“Thảo có nhiệm vụ khác xa tôi. Tôi là tình báo viên chiến lược; anh ta là
người gây bất ổn cho chính quyền và lập kế hoạch đảo chánh. Sứ mệnh của
anh ta nguy hiểm hơn tôi nhiều”.
Tôi hỏi Ẩn tại sao rất nhiều người ngưỡng mộ ông Thảo. “Bob
Shaplen thích Thảo vì ông ta nghĩ đầu óc của Thảo là tách rời và khác xa
Hà Nội. Thảo là một người mơ mộng, giống như nhiều người trong chúng
tôi”. Người bạn thiếu thời của Thảo giải thích rằng “Thảo là người suốt đời
chiến đấu với một mục tiêu duy nhất là độc lập cho Việt Nam. Ông ta là
người theo chủ nghĩa dân tộc, chứ không phải theo chủ thuyết nào đó, là
người có thái độ và mục đích sống được định hình trong giai đoạn Việt
Nam là một thuộc địa bị áp bức về chính trị và bị khai thác về kinh tế của
Pháp… Nhìn lại cuộc đời ông ta, không cường điệu chút nào khi nói rằng
một mình ông ta đã làm thay đổi cán cân quyền lực chính trị giữa chính
quyền Sài Gòn và Mặt trận Dân tộc Giải phóng. Ông ta góp phần làm suy
yếu Diệm và Nhu bằng cách giúp làm thất bại chương trình bình định nông
thôn, và ông ta là nhân vật chính trong con lốc xoáy của các âm mưu phá
hoại ngầm vốn làm suy sụp và cuối cùng là tiêu diệt chính quyền này”. (58)
Thảo bị giết vào ngày 17 tháng 7 năm 1965. Nguyễn Văn Thiệu được
cho là đã ra lệnh xử tử Thảo, lúc này đã bị thương nặng, bằng cách dùng
dây da thắt cổ và tinh hoàn. Khi nghe tin Thảo chết, Thiệu đã khui sâm
banh cùng vợ uống mừng.(59)
Trong một lần nói chuyện sau chót của chúng tôi, tôi đã đùa rằng hóa
ra bác sĩ Tuyến chỉ là một gã xoàng trong chiến dịch truy bắt gián điệp
Cộng sản bởi Ba Quốc, Thảo và Ẩn đều khởi đầu sứ mệnh trong tổ chức
