Một trong những điều mà tôi cảm thấy tiếc là đã không đề nghị Ẩn nói
kỹ càng về cuộc xung đột hay căng thẳng nội tâm giữa việc biết bạn bè
mình đang bước vào một cái bẫy kinh khủng mà ông và những người khác
đã góp sức để giăng ra, và việc chẳng thể làm gì khác ngoài câu nói, “Hãy
cẩn trọng”. Tôi phần vân không biết trong cuộc đời của ông, ông có trải qua
những đêm mất ngủ hay cảm thấy băn khoăn về mặt đạo đức hay không.
Chiến dịch Lam Sơn 719 được lên kế hoạch từ tháng 11 năm 1970; tới
tháng 1 năm 1971, quân đội đẩy mạnh công tác chuẩn bị cho một số
phương thức hành động. Ẩn nhận được thông tin từ một trong những đầu
mối của mình bên trong Quân lực Việt Nam Cộng hòa về kế hoạch tấn công
xuyên biên giới đang được chuẩn bị và có thể diễn ra trước mùa mưa để qua
đó làm gián đoạn hoạt động của Đường mòn Hồ Chí Minh trong một thời
gian dài hơn. Richard Pyle và Horst Faas của hãng AP sau này viết rằng
“tình báo miền Bắc có mặt khắp nơi tại miền Nam, từ những cô gái làm
công việc lau dọn bàn nhậu cho binh sĩ Mỹ, tới nhiều cấp bậc trong Quân
lực Việt Nam Cộng hòa, tới đội ngũ báo chí Sài Gòn - và, như sau này đã
được báo cáo, thậm chí ngay cả trong tổng hành dinh của Quân đoàn I tại
Đà Nẩng nơi Chiến dịch Lam Son 719 được lên kế hoạch”. (71)
Khi Ẩn đã sẵn sàng gửi báo cáo lên trên, ông đi bộ dọc một đường phố
theo kế hoạch đã định, trong khi bà Nguyễn Thị Ba bê khay đồ trang sức
giả rồi giả bộ làm đổ xuống đường. Ông Ẩn dừng lại để giúp bà nhặt đồ lên
đồng thời chuyển bản báo cáo cho bà. Cuối cùng, bản báo cáo đã tới Trung
ương cục miền Nam và công tác chuẩn bị phòng thủ đối phó với Chiến dịch
Lam Sơn 719 được tiến hành.
Phân tích riêng của Ẩn cho Shaplen về Chiến dịch Lam Sơn đi thẳng
vào vấn đề, “cuộc tiến quân vào Lào được hoạch định từ trước… Có lẽ
Cộng sản biết điều đó cách đây sáu tháng”, dẫn “ba cuộc hành quân thăm
dò, trong đó cuộc cuối cùng diễn ra vào ngày 8 tháng 12, tổn thất 200
người, đúng như đã điện báo trước”.(72) Ông Ẩn đã nói cho Shaplen biết
được sự thực về thông tin tình báo mà Cộng sản có được từ trước. Trong
bản đánh giá của mình, Đại tướng Quân lực Việt Nam Cộng hòa Cao Văn
Viên và Trung tướng Đồng Văn Khuyên viết rằng “kẻ địch đã không bị bất
