vấn đề rõ ràng và súc tích, và sẽ thu thập được những mẩu chuyện giúp ích
khi nói chuyện với blogger, thảo luận với nhà đầu tư và hỗ trợ marketing.
Các chỉ số định tính đều xoay quanh vấn đề xu hướng. Bạn cố gắng lôi ra sự
thật bằng cách tìm ra đặc điểm chung trong phản hồi từ mọi người. Bạn phải
là một người cực kỳ biết lắng nghe, đôi khi phải đồng cảm và bình thản. Bạn
phải là một thám tử xuất sắc, truy đuổi “đầu mối” nằm ẩn dưới lời kể, sự
tương đồng giữa những người trả lời gợi ý cho bạn đi đúng hướng. Cuối
cùng, những đặc điểm chung đó trở thành thứ bạn sẽ kiểm tra theo định
lượng, quy mô rộng. Ban đang tìm kiếm những giả thiết.
Hiện thực về những chỉ số định tính là chúng biến linh cảm – trực giác tự
nhiên, cái cảm giác cứ lởn vởn trong tâm trí bạn – thành những phán đoán
có cơ sở để bạn bám theo. Đáng tiếc là chúng mang tính chủ quan và được
thu thập qua tương tác, các chỉ số định lượng là những chỉ số dễ giả tạo nhất.
Dù chỉ số định tính có thể sai nhưng lại không hề nói dối. Bạn có thể thu
thập số liệu sai, mắc lỗi thống kê hay hiểu sai kết quả, nhưng bản thân dữ
liệu thô thì luôn đúng. Chỉ số định tính vốn rất dễ làm bạn thiên vị. Nếu
không kiên quyết trung thực thì bạn sẽ chỉ nghe những điều bạn muốn nghe
khi phỏng vấn thôi. Chúng ta luôn thích tin vào những điều ta vốn tin – và
những người trả lời thì luôn muốn đồng ý với ta.
KHUÔN MẪU: LÀM SAO ĐỂ TRÁNH DẪN DẮT NGƯỜI CHỨNG
KIẾN
Chúng ta vốn là loài sinh vật nông cạn, yếu đuối. Người ta thường cố gắng
nói cho bạn những điều họ nghĩ bạn muốn nghe. Ta lại gật đầu theo bầy đàn
và đồng ý với số đông. Điều này gây ảnh hưởng tai hại đến kết quả thu được
từ người trả lời: bạn không muốn làm thứ không ai muốn, nhưng ai cũng nói
dối về việc họ muốn thứ đó. Vậy người sáng lập cần làm gì?
Bạn không thể thay đổi bản chất cố hữu của con người. Thiên kiến phản hồi
(response bias) là một loại thuộc thiên kiến tâm lý mà thường được những
