nhà vận động chính trị sử dụng để thu được câu trả lời họ muốn bằng cách
dẫn dắt người chứng kiến (được biết đến với cái tên push polling).
Tuy nhiên, bạn có thể làm bốn điều: đừng rào trước câu trả lời, làm cho câu
hỏi trở nên thực tế, tiếp tục đào sâu và tìm kiếm gợi ý khác.
Đừng rào trước câu trả lời
Ta vốn cực giỏi trong việc phát hiện người khác muốn điều gì từ mình.
Những người bạn phỏng vấn sẽ làm mọi thứ họ có thể, ở mức độ tiềm thức
để đoán điều bạn mong họ nói. Họ sẽ dự đoán dựa trên một số gợi ý.
• Lời lẽ gây thiên kiến, chẳng hạn “bạn có đồng ý rằng...” là một ví dụ. Việc
này dẫn tới một hiệu ứng gọi là thiên kiến đồng ý
1
(acquiescense bias) khi
người trả lời cố gắng đồng ý với câu mang tính tích cực. Bạn có thể tránh
điều này bằng cách hỏi họ điều đối lập với điều bạn mong họ sẽ nói – nếu họ
sẵn sàng phản đối bạn để trình bày nhu cầu cần một giải pháp cụ thể thì đó
là dấu hiệu mạnh hơn chứng tỏ bạn đã tìm được vấn đề đáng giải quyết.
1
Một dạng thiên kiến khi phản hồi, trong đó người được phỏng vấn có xu
hướng trả lời đồng ý với các câu hỏi được đưa ra. (DG)
• Đây là lý do tại sao ở đầu quá trình phát triển khách hàng, những câu hỏi
mở lại hữu dụng: chúng phác họa câu trả lời ít hơn và cho người trả lời cơ
hội nói dông dài.
• Quan niệm trước đó là một yếu tố ảnh hưởng mạnh mẽ nữa. Nếu đối tượng
biết thông tin gì đó về bạn thì anh ta sẽ có xu hướng bám theo thông tin đó.
Chẳng hạn, anh ta sẽ trả lời những câu hỏi về sự cần thiết bảo vệ môi trường
một cách tích cực hơn nếu biết bạn là người ăn chay. Người kia càng biết ít
về bạn thì càng ít khả năng đổi hướng câu trả lời. Ẩn danh có thể là một yếu
tố hữu ích ở đây; đó là lý do lớn nữa để bạn phải trật tự và nghe anh ta nói,
và để thực hiện từ một kịch bản chuẩn hóa.
