ĐẠO ĐỨC PHẬT GIÁO NAM TÔNG TRONG ĐỜI SỐNG VĂN HÓA TINH THẦN NGƯỜI KHMER
103
Trong cuộc sống lao động sản xuất trong hoạt động hằng ngày, dù
muốn hay không vẫn phải va chạm với những điều trái ý nghịch
lòng may rủi, được thua thì Phật giáo là nơi an ủi và che chở họ.
Trong nghề trồng lúa nước, họ phải phụ thuộc vào thiên nhiên,
với trình độ canh tác còn thấp thì việc được hay mất vẫn còn đang bí
ẩn. Cho nên việc sùng bái thần linh và các thế lực thiên nhiên thần
bí chẳng phải vì lòng thành tín như đối với tôn giáo mà vì nhu cầu
sinh hoạt, vì lợi ích của từng gia đình phum sóc. Theo người Khmer
việc thờ cúng và sùng bái các lực lượng siêu nhiên sẽ là động lực
quan trọng để giúp họ đạt những điều tốt lành trong cuộc sống. Do
đó chính đặc điểm của văn hóa tộc người cư dân nông nghiệp lúa
nước kết hợp với Phật giáo Nam tông đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến
đời sống cộng đồng và để lại dấu ấn đậm nét trong đời sống văn hóa
của người Khmer đồng bằng sông Cửu Long hiện nay.
Giáo lý Phật giáo Nam tông hòa nhập vào cuộc sống của người
Khmer và lâu dần đã trở thành một đạo lý, một ý thức xã hội, một
triết lý sống gắn liền với cuộc sống của mỗi người. Chùa là mái nhà
chung của mỗi gia đình trong cộng đồng phum sóc, mà thành viên
trước tuổi trưởng thành đều phải đi tu mới được cộng đồng chấp
nhận thì mới có đủ điều kiện tham gia các hoạt động xã hội, xây
dựng gia đình. Người Khmer không coi việc tu hành là bổn phận
hay nhiệm vụ bắt buộc, mà là một điều vinh dự. Vinh dự vì được vào
ngôi nhà Phật để nhận “những hạt giống tốt lành” và “những phúc
duyên thật tốt” để sau đó trở về cuộc sống thế tục mà được hoàn
thiện về nhân cách, phẩm chất, khả năng… Việc tu gieo duyên của
thanh niên Khmer ở đồng bằng sông Cửu Long không những là nơi
trau dồi đạo đức mà còn là trường đào tạo văn hóa và nghề nghiệp.
Người nào không xuất gia thì bị mọi người khinh rẻ, khó hòa nhập
vào cộng đồng.
Đối với người Khmer, đạo đức Phật giáo là chỗ dựa vững chắc
trong niềm tin của mỗi người. Quý sư là những người đắp y, mang
bát, thay Đức Phật để hoằng pháp độ sinh. Vì vậy rất được mọi
người kính trọng và tôn quý.
