PHẬT GIÁO NAM TÔNG TẠI VÙNG NAM BỘ
104
Tổ chức xã hội của người Khmer ở đồng bằng sông Cửu Long
là tổ chức xã hội của Phật giáo Nam tông. Mỗi ấp đều có một ngôi
chùa và sư trụ trì cùng với dân làng trong ấp đều có mối quan hệ
mật thiết và gắn bó với nhau. Do đó phong tục và tập quán của
người Khmer cũng bị ảnh hưởng bởi bản sắc của Phật giáo. Mặc dù
có những đám lễ bắt nguồn từ Bà-la-môn giáo hay từ tín ngưỡng xa
xưa, và càng khó hơn khi phân tích ảnh hưởng của đạo Bà-la-môn
trong các lễ được tiến hành theo nghi thức Phật giáo hay tín ngưỡng
dân gian.
Trong văn hóa của người Khmer, việc thờ cúng các vị thần và các
lực lượng thiên nhiên tuy không được Phật giáo thừa nhận nhưng
vẫn được chấp nhận vì nó đã ảnh hưởng sâu xa trong đời sống xã hội
người nông dân Khmer. Xu hướng hướng này được thể hiện trong
các đám cưới, đám ma, lễ cúng tổ tiên ông bà… Các lễ này đều có
sự chứng kiến và chú nguyện của quý sư. Sư như người đại diện cho
Đức Phật đem đến sự may mắn và chứng minh cho buổi lễ được
trọn phần công đức. Đó chính là chân lý sống của người Khmer,
thể hiện sự ảnh hưởng và chi phối của Phật giáo đến phong tục, tập
quán của họ. Chính vì vậy đối với người Khmer khi có con đi tu thì
cha mẹ phải lạy đứa con vì con của mình đã trở thành người trong
cửa Phật, không còn là con của mình nữa.
Mặt khác, tất cả tu sĩ đều do tín đồ Phật tử cúng dường, chăm
lo. Người Khmer cho rằng: đem của cải cúng chùa, dâng cho các sư
một phần thì sẽ được hưởng phước gấp mười lần. “Lại vầy nữa, này
Địa Tạng Bồ tát. Trong đời sau, như có vị Quốc vương cho đến hàng
Bà-la-môn v.v... gặp chùa tháp thờ Phật, hoặc hình tượng Phật, cho đến
hình tượng Bồ tát, Thanh văn hay Bích chi Phật, đích thân tự sửa sang,
cúng dường bố thí. Vị Quốc vương đó sẽ đặng trong ba kiếp làm vị trời
Đế Thích hưởng sự vui sướng tốt lạ”.
23
Vì vậy khi họ có tiền, họ thường
trích một số tiền lớn để cúng dường các vị sư. Họ quan niệm rằng:
không sợ nghèo đói, chỉ sợ khi chết không được hỏa thiêu để đem
23. Thích Trí Tịnh (2013), Kinh Địa tạng Bồ tát bổn nguyện, So sánh nhân duyên công đức của sự bố
thí, phẩm 10, Nxb Tôn giáo.
