QUAN HỆ PHẬT GIÁO GIỮA VIỆT NAM VÀ CAMPUCHIA
149
Choun Nath hoan hỷ nhận lời thỉnh nguyện của ông Đốc Hiểu
6
,
ngài dẫn đoàn chư tăng 30 vị Tỳ kheo Campuchia và bốn vị Việt
Nam là ngài Hộ Tông, ngài Thiện Luật, ngài Bửu Chơn, ngài Huệ
Nghiêm, từ thành phố Phnom Pênh đến Việt Nam để làm lễ kiết giới
sīmā cho ngôi chùa Theravāda đầu tiên của người Việt. Năm lịch sử
ấy là 1940, từ khi sīmā được thành tựu có thể xác định rằng Phật
giáo Theravāda của người Việt (Phật giáo Nam tông Kinh)
7
đã được
thiết lập trên đất Việt Nam bởi tăng đoàn Phật giáo Campuchia.
8
Điểm đặc thù của sự thành công bước đầu truyền Phật giáo
Theravāda về Việt Nam là nhờ vào tấm lòng từ bi của các vị cao tăng
Campuchia, các ngài sẵn sàng hỗ trợ người Việt đến với Phật giáo,
mà không có sự phân biệt, không có sự hiềm khích sắc tộc, biên
giới giữa hai quốc gia. Bên cạnh đó, tấm lòng chân tu cầu giải thoát
của các vị tân sư người Việt lúc bấy giờ quả thật là bậc xuất gia tìm
về lõi cây đúng với nguồn cội nguyên thủy của đạo Phật. Theo sử
liệu ghi nhận trong giai đoạn đầu hoằng pháp tại Việt Nam, hễ có ai
muốn xuất gia theo Theravāda là các ngài gửi sang Campuchia cho
học kinh luật Pali và xuất gia tại xứ chùa tháp ấy. Những tên tuổi của
các vị được chọn lọc ghi vào sử Danh Tăng Việt Nam gồm có mười
vị cao tăng lỗi lạc là các hòa thượng: 1-Thiện Luật, 2-Bửu Chơn,
3-Hộ Tông, 4-Giác Quang, 5-Ẩn Lâm, 6-Giới Nghiêm, 7-Tịnh Sự,
8-Pháp Vĩnh, 9-Thiện Thắng, 10-Siêu Việt.
Trong số các vị được xuất gia tu học tại Campuchia trở về Việt
6. Ông Đốc Hiểu có tên đầy đủ là Nguyễn Văn Hiểu là bạn của ngài Cố Tăng Thống Hộ
Tông lúc ngài còn là cư sĩ. Ông Hiểu sau khi đổ bằng Cao học Kỹ Thuật Công Chánh Hà Nội
đã sang làm việc tại Campuchia nên đã nghiên cửu tìm hiểu đạo Phật Theravāda tại xứ sở chùa
Tháp. Chính ông Hiểu đã khuyến khích kêu gọi ông Lê Văn Giảng (HT. Hộ Tông) tìm học đạo
Phật nguyên thủy theo kinh văn Pali. Sau khi ngài Hộ Tông xuất gia, ông Đốc Hiểu là người
hết lòng ủng hộ ngài Hộ Tông để truyền bá Phật giáo Theravāda về Việt Nam. Ông đã tự xuất
tài chánh cá nhân của ông mua đất xây chùa Bửu Quang ở Gò Dưa và đích thân đi thỉnh chư
tăng Campuchia và nhóm chư tăng Việt Nam bốn vị về thiết lập sīmā chùa Bửu Quang cúng
dường đến tăng chúng.
7. Cụm từ “Phật giáo Theravāda của người Việt” được gọi theo quy định của Giáo hội
Phật giáo Việt Nam là “Phật giáo Nam tông Kinh” để phân biệt Phật giáo Theravāda của người
Khmer tại Việt Nam.
8. Nguyễn Văn Sáu (2002), Bước đầu tìm hiểu Phật giáo Nam tông Việt Nam, NXB TP.HCM, tr. 9-10.
