là họ nảy ra giải pháp mới cho các vấn đề cũ” (Trích từ bài “Innovative
Minds Don’t Think Alike” (tạm dịch: “Đầu óc cải tiến không nghĩ theo lối
thông
thường”)
của
Janet
Rae
Dupree,
http://www.nytimes.com/2007/12/30/business/30know.html). (TG)
HÃY KHÉO LÉO KHI ĐẶT CÂU HỎI “TẠI SAO?”
Được phát triển tại Toyota: “5 câu hỏi tại sao” (5 Whys) là một kỹ thuật đào
sâu vào câu trả lời mang tính bề mặt để tìm ra nguyên nhân gốc rễ của vấn
đề. Hầu hết mọi người, khi đặt ra một câu hỏi đều tập trung vào câu trả lời
được đưa ra sớm nhất. Câu trả lời đó thường chỉ nói về triệu chứng, và nếu
giải quyết triệu chứng đó, chúng ta đang bỏ qua cơ hội lớn hơn để xử lý
nguyên nhân sâu xa.
Đây là một ví dụ từ blog của Eric Ries:
Chẳng hạn bạn nhận thấy website của mình bị treo. Rõ ràng rằng, ưu tiên
ban đầu của bạn là làm sao để nó hoạt động lại bình thường. Nhưng ngay
sau khi khủng hoảng qua đi, bạn phải nghiêm túc rút kinh nghiệm, bắt đầu
bằng việc đặt ra các câu hỏi tại sao:
• Tại sao trang web lại bị treo? Vì CPU trên tất cả máy chủ front-end đã
được sử dụng 100%.
• Tại sao công suất sử dụng CPU lại tăng vọt như vậy? Vì có một đoạn
mã mới chứa một vòng lặp vô hạn!
• Tại sao mã đó lại được viết ra? Một ai đó đã mắc sai lầm.
• Tại sao lỗi của anh ta không được phát hiện? Anh ta không viết một
bản thử nghiệm cho tính năng này.
• Tại sao anh ta không viết bản thử nghiệm? Anh ta là nhân viên mới và
đã không được đào tạo đúng cách về phát triển có thử nghiệm.
1
Sau câu hỏi tại sao đầu tiên, có vẻ vấn đề nằm ở phần cứng. Sau câu hỏi tại
sao thứ ba, có vẻ lỗi thuộc về người kỹ sư. Sau câu hỏi thứ năm, rõ ràng là
