PHÊ PHÁN HỆ TƯ TƯỞNG MÁC-XÍT - Trang 10

nghĩa chủ trương một chủ nghĩa Mác giáo điều, đóng kín mọi ngả đường
phát triển học thuyết Mác, biến tư tưởng Mác thành những tín điều tuyệt
đối. Đọc Marx một cách sinh động là nhìn nhận có một tiến trình tri thức
trong tư tưởng Marx với những nét đặc thù của nó.
Những tranh luận về tư tưởng Mác mang hai mặt đối lập: hoặc sử dụng
Mác trong ý đồ biến đổi thế giới, hoặc sử dụng Mác trong ý đồ bảo trì trật
tự hiện hữu; hoặc biện hộ tính chính thống như chủ nghĩa Lênin và chủ
nghĩa Stalin, hoặc đề ra tính công chính của chủ nghĩa Mác để chống lại
những chủ nghĩa này như một số nhà triết học Đông Âu chủ trương; hoặc
chấp nhận lý luận về lịch sử mà phủ nhận biện chứng về tự nhiên, hoặc phủ
nhận triết học và khẳng định chủ nghĩa Mác là một khoa học.
Xét tiến trình hình thành tư tưởng Mác dựa trên những tác phẩm Marx đã
hoàn tất hay mới khởi thảo:
Giai đoạn 1: Những tác phẩm thời trẻ, tính cho đến năm 1845, ngoài luận
án tiến sĩ, là:
- Năm 1844, khởi thảo Phê Phán Triết Học về Quyền của Hegel.
- Năm 1844, tập Bản Thảo Kinh tế và Triết học.
- Viết chung với Engels năm 1845, Hệ Tư Tưởng Đức và
Gia Đình Thần Thánh.
- Năm 1845, Luận cương Feuerbach.
Giai đoạn 2:
- Năm 1848, Tuyên Ngôn của Đảng Cộng Sản.
- Năm 1847, Sự Nghèo Nàn của Triết Học.
- Hai năm 1857-1858, Những Nguyên Lý Phê Phán Kinh Tế
Chính Trị Học.
Giai đoạn 3:
- Tư Bản tập 1 và tập 2, 3 do Engels xuất bản; Lý Luận về
Giá Trị Thặng Dư do Kautsky xuất bản.
- Năm 1975, Phê Phán Đề Cương Gotha.
Một cái nhìn toàn diện cho thấy ngay từ những bài viết thời trẻ, Marx vẫn
tiếp tục suy nghĩ về những vấn đề ông đưa ra trong Phê Phán Triết Học về
Quyền của Hegel, khám phá ra sứ mạng lịch sử đặc biệt của giai cấp vô sản