PHÊ PHÁN HỆ TƯ TƯỞNG MÁC-XÍT - Trang 106

chỉ ra, một là khái niệm về cái thống nhất nguyên ủy là tiêu chuẩn cơ bản
giáo điều của biện chứng Hegel (vì nó dẫn đến khái niệm về một cái thống
nhất hình thức, trừu tượng chỉ tạo ra phức hợp hình thức trong quá trình
hủy thể của hủy thể), hai là quan niệm giáo điều nàyvề cái thống nhất bất
động, thần học huyền bí không là gì khác hơn một phân rã triết lý của thế
giới kinh nghiệm. Do đó cần có một biến đổi triệt để trong phương pháp
triết lý. Lucio Coletti lý giải nếu Marx có rút ra được những bài học từ nơi
Hegel, đó là một cảmquan sâu sắc về sự thống nhất của quá trình luận lý và
quá trình thực, nghĩa là nguyên lý về thống nhất của tư duy và hữu thể, điều
mà Hegel đã ngăn trở từ khởi đầu về sự khu biệt thực sự. Trong Chủ nghĩa
Mác và Hegel/Il Marxismo e Hegel Coletti phê phánquan niệm về "biện
chứng vật chất" mà Engels và Lenin lý giải trên tư tưởng Hegel vì khi
Lenin thử đọc Hegel trên "bình diện duy vật" ngay trên vị trí mà Hegel phủ
nhận vật chất - một sai lầm đã làm cơ sở cho gần một thế kỷ lý luận của
chủ nghĩa Mác.
Louis Althusser cũng bắt đầu từ Những người bạn dân là gì của Lenin
như Della Volpe khi khẳng định "phương pháp của Marx là đối lập trực
diện với phương pháp của Hegel" và sự phi lý của những luận điểm nào
quy kết chủ nghĩa Mác vào phép biệnchứng của Hegel. Trong những tác
phẩm Vì Marx (Pour Marx 1965), Đọc Tư bản (Lire le Capital 1965/68),
Lenin và triết học (Lénine et la philosophie 1969) và bài thuyết trình Về
quan hệ Marx với Hegel trong Hội luận của Jean Hyppolite năm 1968
Althusser đưa ra năm đề cương nói về mối hợp nhất giữa phong trào công
nhân và lý luận mác-xít, phát hiện khoa học của Marx trong xây dựng một
khoa học lịch sử làm biến đổi triết học và sự đoạn tuyệt của Marx với chủ
nghĩa nhân bản lý thuyết. Những kết luận về một cuộc cách mạng trong
khoa học như Marx đã hình thành nên một khoa học lịch sử khả hữu trên
phương diện hình thức và cách mạng trong triết học khi chỉ ra khái niệm
lịch sử như một quá trình không chủ thể, không phải ngẫu nhiên mà là
những thành tựu qua mộtdiễn tiến trí thức lâu dài.
Thật vậy, khởi sự của luận điểm phủ nhận vai trò của Hegel trong quan hệ
tư tưởng với Marx và Lenin là công trình đọc và nghiên cứu rốt ráo về tư