PHÊ PHÁN HỆ TƯ TƯỞNG MÁC-XÍT - Trang 119

thủ tiêu triết học, và đã thủ tiêu ra sao trong tác phẩm của Marx? Vấn đề
chỉ có thể đặt ra theo trình tự: Triết học bị thủ tiêu trong khi thực hiện; triết
học chỉ thủ tiêu, khi chuyển biến thành lý luận biện chứng của xã hội; triết
học thủ tiêu khi tự tan rã và chỉ còn là một khoa học thặng dư: luận lý hình
thức và biện chứng.
Nếu triết học trong khi thực hiện sẽ tự thủ tiêu chỉ có ý nghĩa trong mối
quan hệ giữa triết học và thực tại. Trong mối quan hệ này, triết học phải
hoàn tất hai nhiệm vu: thông qua những phạm trù triết học, những giai cấp
ý thức được chính mình và những hình thái khái niệm trong triết học những
phương tiện của thực tiễn lịch sử. Thực tại tìm ở trong triết học hình thái
lịch sử của một nhận thức cũng như của chính vận động thực tại và giải
quyết những mâu thuẫn. Khi phát biểu "sự thủ tiêu triết học nhờ vào sự
thực hiện" có nghĩa là vận động xã hội thông qua ý thức và trui luyện trong
ý thức những hình thái khái niệm của việc thực hiện chính nó. Trong định
thức triệt để của việc thủ tiêu triết học qua tự thực hiện, người ta không
thấy chân lý của triết học hay của thực tại mà chỉ có những mâu thuẫn
muốn tạo ra một phản ảnh thực tại. Ý thức triết lý coi thực tại như một phản
ảnh, và triết học hiện hữu như một biểu hiện của thực tại tha hóa. Cho nên
xóa bỏ tha hóa trong vận động biện chứng có nghĩa là tạo thực tại thuần lý,
và thực hiện đồng thời thủ tiêu, như Marcuse nhận định "kiến tạo triết học
của lý trí sẽ xóa bỏ do tạo ra được xã hội thuần lý". Điều này hàm chứa triết
học cáo chung khi nhân loại tổ chức được một cách thuần lý. Vấn đề đặt ra
là, phải giả định một triết học công chính đối lập với một triết học nhất
định, hay những hệ tư tưởng trong lịch sử. Thủ tiêu triết học là một giả
tưởng.
Triết học có thể coi như biểu hiện tha hóa của một thế giới đảo ngược (chữ
của Hegel) khi quan niệm triết học bao giờ cũng là triết học có giai cấp, do
lý giải lịch sử xã hội luôn luôn là một lịch sử của những đấu tranh giai cấp.
Điều đó có nghĩa là mỗi giai đoạn lịch sử của con người được biểu hiện và
thống trị của một giai cấp. Nhân loại có một nội dung lịch sử thực liên hệ
với giới hạn lịch sử trong khi cụ thể hóa những điều kiện xã hội nhất định.
Triết học như vậy biểu hiện cho những điề? kiện này, không thể là chân lý