PHÊ PHÁN HỆ TƯ TƯỞNG MÁC-XÍT - Trang 99

nhiên.
Chỉ ra những nghịch lý của tư tưởng của giai cấp tư sản vì triết học hiện đại
bắt nguồn từ cấu trúc vật hóa của ý thức.
Khái niệm tổng thể là cơ sở của chủ nghĩa duy vật lịch sử và giai cấp vô
sản là một thực tại xã hội chủ thể hành động thống nhất hai mặt khách thể-
chủ thể.
Khởi từ những phân tích kinh tế của Marx, ý hướng nghiên cứu bản chất
của cơ cấu hàng hóa của Lukács không phải ở chính vấn đề kinh tế nhưng
từ tính chất sùng bái hàng hóa để phát hiện những vấn đề ý thức hệ của chủ
nghĩa tư bản.
Hiện tượng vật hóa bắt nguồn từ những phân tích cấu trúc hàng hóa - do
đó vật hóa là vấn đề cơ cấu then chốt của xã hội tư bản về mọi mặt. Trong
xã hội tư bản, những phạm trù kinh tế như hàng hóa và lao động tương ứng
với hình thái biểu hiện trực khởi của những điều kiện kinh tế. Trong Tư bản
(Kapital I), Marx đã mô tả hiện tượng cơ bản của vận động này qua nhận
xét hàng hóa trở thành một sự vật huyền hoặc vì tính cách xã hội trong lao
động của con người đối với họ như một tính cách khách thể in dấu ấn trên
sản xuất lao động, nên quan hệ của người sản xuất với toàn bộ lao động của
họ biểu hiện như một quan hệ xã hội, không phải giữa họ mà là giữa những
sản phẩm lao động của họ, nghĩa là hàng hóa và quan hệ con người chỉ là
quan hệ sự vật. Như vậy không phải từ một khái niệm về tha hóa được triển
khai, mà chính từ ý niệm về tính sùng bái hàng hóa, Lukács đã phân tích
vấn đề vật hóa. Trong phát triển khái niệm này, rõ rệt là những phân tích về
hợp lý hóa lao động, tha hóa chất thành lượng, thời tính không gian hóa, tha
hóa lao động trong vận động trừu tượng của lao động như Lukács ghi nhận:
“Như vậy tính phổ biến của hình thái hàng hóa xác định về cả hai mặt
khách quan và chủ quan một sự trừu tượng hóa lao động của con người,
hiện thể trong hàng hóa”(Die Universalitat der Warenform bedingt also
sowohl in subjektiver wie in objektiver Hinsicht eine Abstraktion der
menschlichen Arbeit, die sich in den Waren vergegenstandlicht).
Về mặt khách quan, vật hóa có nghĩa là tạo ra một bản chất thứ hai của
những sự vật giả này. Về mặt chủ quan, lao động của con người bị tha hóa