Chúng ta chuyển từ bia sang một ví dụ khác trong giây lát. Giả sử bạn
nghe nói có một loại xe thể thao chạy rất thích, bạn đi thử và sau đó nói lên
ấn tượng của mình về chiếc xe. Liệu ấn tượng của bạn có khác với những
người không rành về xe thể thao đi thử xe, rồi sau đó nghe nói chiếc xe
đang rất được ưa chuộng không? Nói cách khác, sự hiểu biết đến trước và
sau trải nghiệm có tạo nên sự khác biệt không? Nếu như vậy, sự truyền đạt
thông tin nào quan trọng hơn? Sự truyền đạt thông tin trước hay sự truyền
đạt thông tin, sau khi trải nghiệm đã diễn ra?
Ý nghĩa của câu hỏi này là : nếu chỉ được thông báo về tình trạng của
một sự vật, thì sẽ không có vấn đề gì cho dù người tham gia thí nghiệm
nhận được thông tin trước hay sau khi uống bia.
Vậy, liệu những sinh viên biết về sự có mặt của giấm thơm sau khi
nếm thử bia có thích nó như những sinh viên biết điều đó trước khi nếm thử
bia hay không? Liệu họ có thích loại bia đó nhiều như những sinh viên
không được thông báo về sự có mặt của giấm thơm? Còn bạn nghĩ sao?
Thực tế, những sinh viên được thông tin là có giấm thơm trong bia sau
khi uống lại thích loại bia đó nhiều hơn so với những người biết trước khi
uống. Họ cũng thích loại bia đó như những người không bao giờ biết rằng
trong loại bia mà họ uống có pha thêm giấm thơm.
Chúng tôi tiến hành một thí nghiệm khác. Chúng tôi nói trước cho
nhóm thứ nhất biết về sự có mặt của giấm thơm (điều kiện “trước”) và nói
cho nhóm thứ hai sau khi họ đã thử xong (điều kiện “sau”). Ngay sau khi
thử xong, chúng tôi đưa cho họ một vại bia không pha trộn, một chút giấm
thơm, một chiếc ống và công thức cho loại bia MIT (hai giọt giấm thơm
cho 28,4g bia). Chúng tôi muốn xem mọi người có thêm giấm thơm vào bia
của mình không; nếu có, thì họ sẽ dùng bao nhiêu; kết quả này phụ thuộc
vào việc những người tham gia nếm bia trước hay sau khi biết về sự có mặt
của giấm như thế nào.
Điều gì xảy ra? Việc nói cho những người tham gia sau khi họ thử bia
đã làm tăng gấp đôi số người tham gia quyết định thêm giấm thơm vào bia
của mình. Họ không ngại thử nó thêm một lần nữa.
