xếp những từ này (đây là một kỹ thuật rất phổ biến trong môn tâm lý học xã
hội, và nó hoạt động hiệu quả đến mức đáng kinh ngạc).
Sau khi những người tham gia hoàn thành bài tập sắp xếp câu, họ đi
tới phòng thí nghiệm khác để tiếp tục làm bài tập số hai. Ở đây, họ sẽ thấy
một người có vẻ như đang cố gắng giải thích nhiệm vụ cho một người tham
gia không hiểu được vấn đề (thực ra đây là một cộng tác viên của người
làm thí nghiệm). Bạn nghĩ những người tham gia sẽ mất bao lâu để xen vào
cuộc đối thoại và hỏi mình sẽ làm gì tiếp theo?
Thời gian chờ đợi phụ thuộc vào nhóm từ có liên quan trong bài tập
sắp xếp từ xáo trộn. Những người làm bài tập có nhóm từ lịch sự, kiên nhẫn
đợi khoảng 9 phút rồi mới chen ngang, trong khi đó những người làm bài
tập có nhóm từ thô lỗ chỉ đợi khoảng 5 phút trước khi ngắt lời.
Một thí nghiệm khác cũng được tiến hành tương tự bằng cách gợi khái
niệm người già, sử dụng những từ như Florida (tên mội tiểu bang của Mỹ),
bingo (trò chơi lô-tô) và cổ đại. Sau khi những người tham gia thí nghiệm
làm xong bài tập sắp xếp từ xáo trộn, họ rời phòng, nghĩ rằng mình đã hoàn
thành - nhưng mấu chốt của cuộc nghiên cứu mới chỉ bắt đầu. Điều các nhà
nghiên cứu thật sự quan tâm là sẽ mất bao lâu để những người tham gia đi
hết đoạn hành lang khi rời khỏi toà nhà. Chắc chắn là những người trong
nhóm thí nghiệm bị ảnh hưởng bởi các từ “già”: tốc độ bước chậm hơn
đáng kể so với một nhóm không bị gợi ý trước đó. Điều đáng chú ý là
những người tham gia bị gợi ý, bản thân họ không phải là những người già
- họ mới chỉ là các sinh viên đang theo học tại NYU.
Tất cả các thí nghiệm này thuyết phục chúng ta rằng, sự mong đợi
không chỉ đơn thuần là sự hình dung về một quảng cáo đến từ loại nước
Coca có ga. Sự mong đợi khiến chúng ta có thể hiểu được ý nghĩa của một
đoạn hội thoại trong một căn phòng ồn ào hoặc có thể đọc được các tin
nhắn văn bản trên máy đi động mặc dù một vài từ trong đó bị xáo trộn.
Vậy những cổ động viên bóng đá và đường chuyền quyết định đội
chiến thắng của chúng ta thì sao? Mặc dù hai người bạn cùng xem một trận
đấu nhưng họ nhìn qua các lăng kính khác nhau. Một người thấy nó vẫn
trong đường biên. Người kia lại thấy nó đã ra ngoài. Trong thể thao, những
