ở hai nhóm trước, nhưng họ thông báo là đã giải đúng 9,4/20 câu hỏi - hơn
5,9 câu so với nhóm kiểm soát và 3,2 câu với nhóm chỉ xé bài làm.
Điều này có nghĩa, khi có cơ hội để gian lận trong những tình huống
bình thường, những sinh viên gian lận trung bình 2,7 câu hỏi. Nhưng khi họ
có cùng một cơ hội tương tự để gian lận với những loại không phải là tiền,
thì sự gian lận của họ tăng lên 5,9 câu - thậm chí, còn gấp đôi về quy mô.
Nếu con số trên làm bạn ngạc nhiên, thì hãy xem xét điều này. Trong
số 2000 người tham gia vào thí nghiệm về sự trung thực của chúng tôi, chỉ
có 4 người tuyên bố là họ đã giải được tất cả các bài toán. Nói cách khác, tỷ
lệ “gian lận tuyệt đối” là 4/2000.
Nhưng trong thí nghiệm chúng tôi đưa vào sử dụng đồng xu giả,
24/450 người tham gia vào nghiên cứu đều gian lận “từ đầu đến cuối”,
tương đương với khoảng 320/2.000 người tham gia thí nghiệm. Điều này
có nghĩa là không chỉ đồng tiền tượng trưng “giải phóng” con người khỏi
ràng buộc đạo đức mà đối với một số ít người, quy mô của sự giải phóng
này hoàn hảo đến nỗi họ gian lận hết mức có thể.
Đừng quên rằng đồng tiền tượng trưng trong thí nghiệm của chúng tôi
được đổi thành tiền thật chỉ trong giây lát. Vậy tỷ lệ không trung thực sẽ là
bao nhiêu nếu việc chuyển đổi từ một đồng tiền tượng trưng sang tiền mặt
mất mấy ngày, mấy tuần hay mấy tháng? Liệu có thêm nhiều người gian
lận quy mô lớn hơn không?
Chúng tôi rút ra kết luận, nếu có cơ hội, thì mọi người sẽ gian lận.
Nhưng điều kỳ lạ là hầu hết chúng ta đều không nhìn thấy điều này. Khi
chúng tôi hỏi sinh viên trong một thí nghiệm khác dự đoán xem khi họ
nhận được đồng tiền tượng trưng, họ có gian lận nhiều hơn khi nhận được
tiền mặt không, các sinh viên trả lời là không và mức độ gian lận sẽ vẫn
như vậy.
Nhưng họ đã sai! Họ không thấy được họ có thể hợp thức hóa sự
không trung thực của mình khi chỉ một bước chân là họ đã có thể nhận tiền
mặt. Có lẽ, đó là lý do tại sao có quá nhiều sự gian lận diễn ra.
Tất cả chúng ta đều có nguy cơ mắc phải điểm yếu này. Hãy nghĩ về
tất cả những hành vi gian lận bảo hiểm đang diễn ra. Người ta ước tính rằng
