không bị buộc phải làm.” và “Có những quý ông giàu có tại Anh đánh
những chiếc xe chở khách 4 ngựa kéo chạy với vận tốc 30 - 50 km/h vào
mùa hè vì đặc quyền đó tốn của họ một món tiền đáng kể; nhưng nếu họ
đươc trả công để phục vụ người khác, đó lại là công việc và họ sẽ từ chối.”
Đâu là bài học về cuộc sống nói chung được rút ra từ những thí
nghiệm này? Có phải cuộc sống mà chúng ta đang tạo dựng phần lớn chỉ là
sản phẩm của sự cố kết tùy ý? Liệu chúng ta có thực hiện các quyết định
tùy ý ở một thời điểm nào đó trong quá khứ (giống như những chú ngỗng
con nhận Lorenz làm mẹ) và kể từ đó xây dựng cuộc sống của mình dựa
trên các quyết định ấy, cho dù những quyết định ban đầu là sáng suốt? Liệu
đó có phải là cách chúng ta lựa chọn sự nghiệp, người bạn đời, quần áo và
cách chúng ta tạo kiểu tóc cho mình không? Đó có phải là những quyết
định thông minh hay không? Hay chúng chỉ là những dấu ấn đầu tiên có
phần ngẫu nhiên và lộn xộn?
Trả lời những câu hỏi này khó như việc phải tách một lớp vỏ cứng.
Chúng ta có thể cải thiện tích cực các hành vi phi lý trí của mình bằng việc
chất vấn các thói quen hàng ngày. Nó bắt đầu thế nào? Hãy tự hỏi rằng, bạn
có thấy dễ chịu không nếu thoát khỏi thói quen đó? Liệu bạn có thể cắt
giảm chỉ tiêu và dùng số tiền còn dư vào một việc gì đó khác tốt hơn?
Trong thực tế, bạn nên nhắc nhở bản thân đặt câu hỏi cho các hành vi lặp đi
lặp lại của mình. Nếu muốn chọn một chiếc điện thoại di động, bạn có thể
bỏ qua yếu tố hợp thời trang để giảm chi phí và dùng số tiền đó vào việc
nào khác. Đối với cà phê - thay vì bạn băn khoăn sẽ dùng huơng vị nào
hôm nay, thì hãy tự hỏi liệu bạn có nên dùng cốc cà phê đắt tiền thường
xuyên như thế không.
Chúng ta cũng nên dành sự chú ý đặc biệt cho lần quyết định đầu tiên
của mình. Trong thực tế, sức mạnh của quyết định đầu tiên có thể có ảnh
hưởng lâu dài đến các quyết định trong tương lai. Do đó, chúng ta nên thận
trọng khi đưa ra quyết định đầu tiên này.
Socrates từng nói cuộc sống không thử nghiệm thì không đáng sống.
Đã đến lúc bạn phải kiểm tra lại những dấu ấn và chiếc mỏ neo trong cuộc
đời mình. Ngay cả khi nếu chúng đã từng hoàn toàn hợp lý, liệu chúng có
