May mắn, An tìm được một góc ngoài hành lang của trường học, không khí
bớt ngột ngạt hơn nhờ ở hàng cây phượng vĩ rợp bóng quanh trường tuy
rằng nắng vẫn chênh chếch chiếu, nắng choi chói đôi mắt. Nơi này vừa đủ
cho một chỗ đặt mình. An không thấy có gia đình nào được cấp chỗ ăn, chỗ
ở đàng hoàng. Những gương mặt đăm chiêu, sầu não cùng những lời than
phiền có thể bắt gặp ở tất cả các trại tạm cư. Lúc này không có niềm vui, nụ
cười trong ánh mắt, đây đó vang lên tiếng khóc của trẻ thơ và những lời dỗ
dành ngon ngọt của mẹ của bà chúng. Mệt mỏi, căng thẳng nhưng đang ở
lứa tuổi ăn được, ngủ được, An thiếp đi, mặc cho cả khu trường láo nháo,
ồn ào cứ như thể cái chợ họp liên miên suốt ngày đêm.
Trại tạm cư như cái chảo rang hầm hập làm bùng nổ những câu chuyện
phiền muộn, thấm đẫm cảnh ngộ thời thế, nghe đều não lòng. Chợt tỉnh An
không biết mình đã ngủ lâu chưa. Ngồi dậy, anh lắng nghe những người
nằm, ngồi xung quanh mình nhỏ to trò chuyện. Một bà ở miền quê, nhai
trầu thuốc bỏm bẻm, giọng rầu rĩ:
- Ra đi thế này, gia đình tôi đã bỏ lại ngôi nhà năm gian với sáu sào vườn,
tám mẫu ruộng thượng đẳng điền. Bây giờ thành vô gia cư.
Quay sang, An rụt rè, tò mò hỏi:
- Bà có nhà cửa, nhiều ruộng vườn như thế, sao lại phải ra đi?
Một ông ngồi bên cạnh, tỏ ra am hiểu thời thế cướp lời:
- Như thế chế độ mới quy bà là địa chủ, tránh sao ruộng đất không bị người
ta tịch thu.
An chợt tạt ngang liên hệ đến nhà mình, ở quê vẫn còn mấy mẫu ruộng,
không biết chừng họ cũng quy mẹ mình là địa chủ. Anh cười một mình tự
hài hước, địa chủ kiêm phu mỏ Cẩm Phả.
Người khác tiếp lời:
- Tôi lại thấy an tâm, bởi vào đây tin chắc là mình được sống. Các ông bà,
ai mà chẳng có chút tiền bạc, của cải mang theo. Dần dà có điều kiện kiếm
thêm sẽ mua nhà mua cửa. Chưa đủ tiền thì thuê nhà ở tạm, rồi cũng ổn.
Bây giờ cứ coi là vạn sự khởi đầu nan.
