tốt. Địa chủ như thế làm gì mà xấu xa nên tội. Họ là địa chủ vô can. An
chợt nghĩ tới chuyện ông Cà, kỳ quặc lắm. Ông tên thật là Ca, người làng
Xuân Giao gọi chệch là Cà. Bởi nhà ông có vại cà to tướng, quanh năm sẵn
cà muối, cà nén. Sau những buổi làm đồng, đi cày đi cấy, cào cỏ tát nước
trở về, trước bữa ăn ông lót dạ củ khoai, quả ổi. Rồi, vào vại cà nhón mấy
quả, ăn với vài bát cơm. Sau đó ra chum vục gáo nước, uống ừng ực mấy
ngụm thế là xong bữa. Bởi ăn uống kham khổ như vậy, ông Cà có của ăn
của để, tiền dành dụm được bao nhiêu ông tậu ruộng tậu đất, cơ ngơi có
hơn chục mẫu. Ông là địa chủ như thế đấy, liệu ruộng vườn của ông có giữ
nổi không?
Ở trại di cư, bao nhiêu là chuyện An mới nghe lần đầu trong đời. Nó không
hấp dẫn lý thú như thần thoại cổ tích nhưng đủ sức lôi cuốn vì nghe lạ tai
lắm. Lạ mà có thật. Thật mà như viễn tưởng. Nó đã và đang diễn ra ở nơi
này nơi kia bởi sự thay đổi lớn lao của thời cuộc. Những chuyện được
nghe, vui ít buồn nhiều, người kể chuyện như nhân chứng sống làm cho An
phải phân vân suy nghĩ. Đôi lông mày rầm rậm của anh cứ như nhíu lại rồi
giãn ra không biết bao nhiêu lần. Tư duy non nớt của lứa tuổi 16 như đang
chiụ sự va đập của thực trạng xã hội- dù nó chỉ là một phần, cái phản ánh
chỉ từ một phía. Tuy nhiên thực trạng ấy không phải bao giờ cũng dễ dàng
lý giải được một cách khách quan giàu thuyết phục. Thực trạng mà anh
được nghe dần dần trở thành những định kiến khắt khe, không thiện cảm
của anh đối với thể chế mới ở đất Bắc… chỉ năm bữa, nửa tháng nữa thôi,
quân Pháp buộc phải rút hết về nước, chế độ mới sẽ được xác lập… Bây
giờ thì sự ồn ào quá mức của trại di cư đông nghẹt người cùng nắng nóng
của thời tiết Sài Gòn và những dư vị của những chuyện vừa mới nghe làm
anh bức bối khó chịu, cặp lông mày của An nhíu lại mãi.
Sang thu, trời Sài Gòn dễ chịu như thể để xoa dịu những nỗi cực vì nắng
nóng của những người di cư trong các trại tạm cư. Ngả đường gần bờ sông
Sài Gòn tràn lan những làn gió mang luồng hơi mát từ biển từ sông ùa vào.
Buổi chiều khoảng năm giờ, nắng vàng nhàn nhạt, nắng và gió như bảo
