PHÍA TÂY KHÔNG CÓ GÌ LẠ
Erich Maria Remarque
www.dtv-ebook.com
Chương 11
Sau đó, trung đoàn có giấy gọi, tôi lại ra mặt trận.
Phải xa thằng bạn chí thân Anbe, Cốp thật là khổ cho tôi quá. Nhưng
trong đời thằng lính, cái gì rồi mà chả quen đi.
Chúng tôi không tính từng tuần nữa. Dạo trước tôi đến đây vào mùa
đông, và mỗi khi trái phá rơi xuống, những tảng đất lạnh cứng cũng nguy
hiểm gần bằng mảnh đạn. Bây giờ, cây cối đã xanh tươi trở lại. Cuộc sống
của chúng tôi hết trại lính lại đến mặt trận. Nó cũng đã quen đi được phần
nào. Chiến tranh là một nguyên nhân của cái chết, cũng như bệnh ung thư
hoặc bệnh lao, cũng như bệnh cúm hoặc bệnh lỵ. Có điều là những ca chết
được thì nhiều hơn, phức tạp hơn, và ác liệt hơn.
Những ý nghĩ của chúng tôi giống như một thứ đất sét nó bị ngày tháng
đổi thay nhào nặn, khi chúng tôi được nghỉ ngơi, thì nó cũng tất lành sáng
sủa, khi chúng tôi sống nơi lửa đạn thì nó đâm ra buồn thảm tối tăm. Có
những cánh đồng hố trái phá cả ở bên ngoài lẫn ở bên trong chúng tôi.
Không riêng gì chúng tôi, mà ai ở đây cũng thế; cái gì đã qua thì không
còn tồn tại và cụ thể là chúng tôi không còn nhớ gì đến quá khứ nữa. Sự
cách biệt do nền giáo dục và học vấn tạo ra hầu như đã bị xóa nhòa, khó
nhận ra được nữa. Đôi khi sự cách biệt ấy cũng tiện cho việc lợi dụng một
hoàn cảnh nào đó, nhưng nó cũng gây ra nhiều bất tiện, tạo ra những trở
ngại cần phải vượt qua. Chẳng khác gì chúng tôi trước đây là những đồng
tiền của tứ xứ, rồi người ta đem nấu chảy ra, đến nay thì đồng nào cũng
giống đồng nào. Nếu muốn nhận ra chỗ khác nhau, thì phải xem thật kỹ
chất kim loại.
