- Tên của cụ?
- Vâng, tên tôi – Ông già cúi thấp thêm mái đầu bạc trắng.
Chị hàng nước trả lại tiền lẻ cho hai người khách cuối cùng rồi ngồi
thẳng dậy, hai tay thu vào đùi, mắt nhìn thẳng vào ông già:
- Thưa cụ, cụ đã có lời hỏi thì cháu cũng xin được mạn phép hỏi thật. Cụ
xử với cậu ấy nghiêm quá! Đã mấy ai, nhất là thời buổi này lại biết cách
sống, biết thương vợ thương con như cậu ấy. Không nhà, không cửa, không
công ăn việc làm vậy mà cậu ấy vẫn nuôi đủ bốn miệng ăn một cách lương
thiện. Cô ấy cũng thế, hết lòng yêu thương chồng con. Càng khổ họ lại
càng thương nhau, đó là cái chính mà không phải gia đình nào vào lúc này
cũng làm được.
Ông già húng hắng ho. Mỗi tiếng nói của người đàn bà kia là một cái
hích mạnh vào ngực ông. Lần đầu tiên từ lúc đến, ông nhìn lâu vào mắt
người nói chuyện với mình. Chắc ông giáo già đang lấy làm lạ lắm khi một
chị hàng nước tầm thường lại biết cách nói với ông những lời thấu đáo đến
thế. Chị kể tiếp cho ông nghe cái đận con trai ông đi đào đá đỏ chút nữa bỏ
mạng rồi những ngày lang thang đi buôn lên biên giới chỉ vì chán cảnh đời
ngang trái mà bỏ về… Ông nghe, nước mắt rân rấn và một sự giao cảm kỳ
lạ chợt nảy sinh giữa ông và người nói chuyện khiến ông không thể không
thổ lộ nốt những day dứt bấy lâu của mình.
- Vợ chồng tôi sinh hạ được ba người con. Nhà tôi cũng là một nhà giáo,
trước lúc đi, bà ấy chỉ dặn lại tôi độc một câu: “Nhà ta ba đời làm nghề
giáo. Các con sau này lớn lên không biết thời thế thay đổi thế nào nhưng
ông đừng để cho chúng ham mê vào những thói đời trần tục, bỏ nghĩa trọng
tài, không coi kiến thức và đạo lý là điều làm lòng…” Tôi đã cố nghe theo
bà ấy nhưng toàn thất bại. Thằng cả đi học ở Ba Lan rồi lấy vợ ở lại luôn.
Con bé thứ hai bỏ đại học, chạy theo một đứa làm nghề lái xe quá cảnh đã
đùm đề vợ con. Một thời gian sau, đứa lái xe ấy buôn lậu bị bắt, nó lại bồng
con về ở với tôi. Hỏng hai đứa lớn, tôi chỉ còn trông cậy vào thằng Lãm.
Hồi nhỏ, nó thông minh khỏe mạnh và biết tự trọng. Nó có thể ăn đói ăn
