tin ở nội lực quốc gia cho là chính yếu, thích làm việc theo phương pháp
mới, theo lý trí và đặt giáo dục, kinh tế ngang hàng chính trị.
Hiển nhiên, đó là những mục tiêu khác nhau mà Phan bội Châu và Phan
châu Trinh quyết tâm theo không lùi vì ông ý thức trách nhiệm vai trò lịch
sử của mình. Ông nhất định thực hiện :
a) Công khai hóa và hợp pháp hóa tư tưởng và hành động cá nhân cũng
như tổ chức.
b) Thúc đẩy thực hiện Duy Tân toàn dân, toàn diện.
Ông bắt đầu bằng cách kiện toàn tư tưởng của người trong nội bộ. Thời
kỳ này Trần quí Cáp, người đã từng hợp tác lâu dài với Tiểu La Nguyễn
Thành, càng ngày càng nghiêng theo tư tưởng Phan châu Trinh, cũng nhận
thấy tư tưởng vọng ngoại có những hậu quả hết sức nguy hại cho quốc dân
nội lực nên có bài luận sĩ phu tự trị rất xúc tích, được Phan châu Trinh và «
phái tân học hoan nghênh, phái cựu học không vừa ý, tuy hai phái công kích
nhau mà tiên sinh vẫn giữ lập trường ». (Tiểu sử TQC trang 15)
Bài Luận :
Luận viết : Quốc chi tư cửu hỉ
Nhi nhất luyện chi sanh cơ thượng tồn giả
Hà tai hồ, tai hồ ?
Độc thơ minh lý, sở vi sĩ phu dã, tồn dã
Hà nãi nhất ban cổ học.
Mai đầu ư bác cổ tàn biên, tứ gia lạn chỉ
Dĩ tự khoa yêm bác
Nhi Đông kinh, Tây Cống bất tri vi hà xứ địa phương
Đa số tân thời,
Túy tâm ư ngũ châu cẩm tú, tam bảo thần tiên.
Đô cạnh thương phù hiệu
Ư khai trí trị sinh, vô bổ nhất hào thiệt sự
Y dân khí tiêu trầm
Dĩ phi nhứt nhựt, phong trào sổ cập
