Trinh – Ngô đức Kế đã có từ trước khá lâu và Ngô đức Kế đã dự liệu đứng
ra tổ chức đủ các cơ cấu. Theo đoạn văn trên này, ta không thấy nhắc đến
chủ thuyết Dân Quyền nên Phan bội Châu cực lực tán thành. Nhưng chúng
ta đều biết Ngô đức Kế và Đặng nguyên Cẩn đều là những người xem tân
thuyết Dân Quyền như Tôn Giáo, rất cuồng tín thì hẳn khi hoạt động, sẽ
không còn đi theo ước vọng của Phan bội Châu nữa. Tuy nhiên, ở Nghệ
Tĩnh, lực lượng thiết huyết cực mạnh nên sau này họ lấn áp cả phái Duy
Tân. Chính Phan bội Châu sau này cũng thường bực mình vì phái cấp khích
ấy, ngay cả trong thương quán Triều dương : « Thượng tuần tháng giêng
năm Đinh vị (1907) tôi (Phan bội Châu) về tận Hà Nội, chỉ ở lại một ngày
một đêm, vừa đụng cụ Tập Xuyên (Ngô đức Kế) từ tỉnh Nghệ lại hội với tôi.
Lúc đó Triều Dương thương điếm đã thành lập nhưng nghe nói người trong
điếm ham bàn cách mạng lắm tôi lấy làm lo, vì ngôn luận với thực hành,
không thể nào đồng một chốn, một thời giờ mà thu được hiệu quả cả hai
bên. Tôi có nói với cụ Tập Xuyên, nhưng cũng đã muộn rồi ». (T.P. 86)
Dù sao, chúng ta thấy chỉ duy ở Thanh Nghệ hai phái Quang Phục và
Duy Tân còn có sự liên hệ nhau. Còn như ở Quảng và Hà Nội, hai phái tách
rời hẳn nhau để dễ làm việc, chỉ giúp nhau trên mỗi một khoản bí mật, tiền
bạc cho du học sinh, nhưng cũng nơi có, nơi không. Sở dĩ chỉ có khoản ấy vì
Phan châu Trinh đã đồng ý nên có lẽ ông cũng tán thành việc giúp đỡ. Còn
các hoạt động khác, họ đi riêng nhau, có khi chống nhau « cơ hồ lên nổi
đảng tranh » như Phan bội Châu từng ghi nhận trong Tự Phán (trang 87)
Và chính vì có sự liên hệ mật thiết với nhau nên tổ chức Phong Trào
Duy Tân ở Thanh Nghệ bị chú ý trước tiên rồi lãnh tụ Duy Tân thứ nhứt bị
bắt cũng tại đó. Ngô đức Kế bị bắt từ 1907 rồi ở tù luôn cho đến sau này
phải đưa ra Côn Đảo sau Dân biến 1908.
