Phong Tuc Tap Quan Viet Nam
Tang chủ chỉ cần trình với hội đồng hương chức để xin phép động thổ đào huyệt.
Theo tục lệ sau này, nhiều người có giấy “cáo phó” hoặc đăng “cáo phó” trên báo,
rồi khi tang lễ xong lại có giấy cám ơn từng người hoặc đăng báo cám ơn những người
đã phúng điếu, đưa đám, chia buồn, v.v....
Thổi kèn giải
Phường kèn xưa thường có những bài riêng để con khóc cha, vợ khóc chồng, anh
em khóc nhau, cháu khóc ông bà v.v.....
Trong khi người chết còn quàn tại trong nhà, con cháu thường thuê phường kèn
trống và bát âm cử những bài để khóc ông bà, cha mẹ, anh chị em, v.v... Mỗi câu khóc
riêng thường có tiền thưởng. Điệu nhạc này rất buồn.
Lễ chuyển cửu và yết tổ
Đây là một lễ trọng hơn các lễ khác và đầy ý nghĩa.
Trước khi rước linh cữu ra đồng an táng, cữu được rước tới từ đường để yết tổ. Tại
đây người trưởng tộc thắp hương để khấn với tổ tiên báo tin người chết tới yết tổ.
Tại những gia đình nghèo, nhà thờ chật hẹp, tang chủ có thể chỉ rước “hồn bạch”
tới yết tổ, hoặc người chết có phẩm tước thì rước mũ áo đại trào tới.
Yết tổ xong, linh cữu lại được khiên về chỗ cũ.
Chuyển cửu có nghĩa là xoay lại quan tài. Tại những gia đình không có nhà thờ tổ
riêng, tang gia chỉ xoay quan tài đi một vòng rồi lại đặt về chỗ cũ, động tác này nói lên
sự yết tổ của vong hồn người khuất.
Trong lễ chuyển cữu, thường việc xê dịch linh cữu phải do toàn con cháu trong
nhà, có ý con cháu nâng giấc người khuất như hầu hạ khi còn os61ng.
Nghi thức chuyển cửu
Lễ chuyển cữu và yết tổ là lễ quan trọng trong tang lễ, do đó xin trình bày dưới đây
nghi thức về lễ này để bạn đọc hiểu thêm.
Lễ này do tang chủ đứng chủ lễ theo sự điều khiển của người hộ lễ, đúng các tập
tục sau:
Con cháu lúc đó đã tụ tập ở trước từ đường. Một người chấp xướng.
- Tự lập: Tang chủ bước vào trước án từ đường. Con cháu khác đừng đàng sau,
hoặc ở hai bên mé trước án thờ.
-Cử ai: Con cháu đều khóc.
- Ai chỉ: Thôi khóc.
-Giải quy: Tất cả đều quỳ xuống.
- Quán tẩy chấp sự: Những người chấp sự rửa tay trong một thau nước, hoặc dùng
rượu xoa tay và mặt.
- Châm tửu: Một người chấp sự rót rượu.
- Hiến tửu: Qùy dâng rượu.
- Chúc cao văn: Tang chủ qua bên hữu khấn : “Sắp rước linh cữu ra nhà mồ, nay
đến yết tổ, cẩn cáo”.
- Phủ phục: Tang chủ lễ hai lễ. Con cháu khác lễ theo.
- Hưng, bình thân: Tang chủ đứng ngay người lên. Con cháu khác cũng đứng lên.
- Điểm trà: Một chấp sự viên dẫn nước trà lên án. Tang chủ lùi bước ra ngoài.
- Phụng hồn bạch thăng xa: Người nhà bưng hồn bạch lên kiệu.
Nghi thức yết tổ
Lúc kiệu đi, con cháu đi theo khóc. Lúc kiệu đến, thì đỗ trước sân nhà thờ tổ về
phía Tây trong sang hướng Đông. Đợi trong nhà thờ khấn xong, bưng hồn bạch vào.
Bấy giờ các chấp sự viên với chủ tang vào trong nhà thờ. Ở đây, phải theo nghi lễ sau:
Chấp sự viên xướng:
