Phong Tuc Tap Quan Viet Nam
trong nhà lo việc cơm nước, cũng như mọi công việc khác trong gia đình.
Nếp sống đồng quê được điều hoà bởi công việc, chính công việc đẻ ra công việc,
công việc trong nhà phụ vào công việc đồng áng, việc buôn bán, việc làm ăn. Tất cả
mọi công việc của mọi người tạo nên sự sinh hoạt chung của gia đình và xã hội Việt
Nam.
*Công việc buổi sáng
Mọi người mải lo công việc của mình chằng mấy lúc trời đã sáng rõ, rồi mặt trời
dần dần lên cao. Người nội trợ còn bao nhiêu việc khác.
Nhà cửa không thể dơ dáy. Cho lợn, gà vừa ăn xong, các bà các cô đã vội vàng lấy
chổi quét nhà, quét sân.
Lúc này các cụ già cũng đã dậy. Cô con gái hoặc bà nàng dâu phải nghĩ đến nước
để các cụ rửa mặt, về mùa đông phải pha cho mỗi cụ một thau nước âm ấm, về mùa hè
cũng phải múc sẵn một thau nước để trên giá thau cho các cụ.
Các cụ rửa mặt xong, lại phải bê lên cho các cụ siêu nước nóng để các cụ súc
miệng và pha ấm trà buổi sáng. Công việc tráng ấm tráng chén các cụ lo lấy, nhưng
thỉnh thoảng vẫn có một ngày phải rửa kỹ khay chén cho các cụ.
Quét sân, quét nhà chưa xong, đã có những công việc khác đợi sẵn. Đó là việc đi
lấy bèo ngoài đồng, ngoài ao về đề băm và sửa soạn nồi cám lợn. Lại còn công việc
giặt giạ quần áo, đôi khi sau trận mưa được ngày nắng lớn, giặt cả chăn, mùng, mền.
Có người thì công việc được chia nhau, không có một người vẫn cứ phải lo cho
xong.
Giặt giũ quần áo. chăn màn, không phải giặt ngay ở nhà, vì ở nhà mấy nhà có sẵn
nước. Phải mang quần áo, chăn chiếu ra hồ, ra ao, ra sông mà giặt. Phải giặt vội vàng
nhưng cũng không cẩu thả, quần áo, chăn chiếu ít ra cũng phải sạch sẽ, quần áo cũng
phải được vò được giũ.
Giặt giũ xong, mang quần áo về nhà phơi phóng vừa xong thì mặt trời đã mọc cao
hai con sào!.
Ấy thế mà nước chưa gánh, cám lợn chưa nấu!
Lại vội vội vàng vàng quẩy đôi thùng ra giếng gánh lấy mấy gánh nước, ít việc thì
gánh nước cho đầy chum, đầy vại, nếu công việc còn nhiều thì hãy tạm quày lấy một
vài đôi cho lấy đủ nước dùng.
Cũng có gia đình bà mẹ già thấy con dâu vất vả, dù yếu đuối cũng cố giúp đỡ cho
các con một vài công việc nhẹ nhàng như ra ngoài vườn vơ ít lá để đống dùng để đun,
ra đống rơm rút một ít rơm để tết một vài chiếc chổi.
Các cụ ông cũng có công việc. Các cụ phải đi họp việc xóm, việc làng, và tuổi tác
các cụ là tuổi nghỉ ngơi, tuổi đọc sách, tuổi chơi cây cảnh, nhưng không phải vì thế mà
các cụ không giúp đỡ con cháu trong công việc nhà. Và công việc trong nhà của gia
đình Việt Nam thật là nhiều, kể ra không xuể, vì ngân sách gia đình nghèo, mọi việc
người ta đều chia nhau làm lấy.
Các cụ ông giúp con cháu chẻ ống tăm, vót ống đũa.
Lại những khi sắp giỗ chạp, các cụ lau chùi đồ thờ, sửa soạn bàn thờ. Cũng có cụ
sức còn khoẻ mạnh, đắp cho con cháu mấy bộ dồ rau (ông bếp), hoặc ngày ngày có
sẵn nước giếng, nước ao các cụ có thể tưới hộ mấy luống khoai, luống rau trong vườn.
Và còn bao nhiêu việc không tên không tuổi: Nhặt con sâu ở cành cây, sửa lại cái bẫy
chuột, chèn lại chiếc chân giường, chăm sóc cây cảnh, v,v.....
Các cụ lại còn tiếp các khách bạn già của các cụ, rồi các cụ lại bận viếng đám ma,
đi mừng đám cưới, đi ăn giỗ, ăn khao nữa chứ .... Đấy cũng phải kể là những công
việc, vì đấy chỉ là lẽ đồng lân nằm trong nếp sống dân ta, nó nói lên cái ý nghĩa hợp
