Toan Ánh 65
Như trên đã nói, trong chương này, chỉ đề cập đến sự làm lụng trong một gia đình
nông thôn, thành thị xưa mà không đả động tới công việc của nghề nghiệp. Tuy
nhiên, vì nước ta là một nước nông nghiệp, nghề nông đứng đầu, và công việc nhà
nông quanh năm rất nhiều. Để bạn đọc có ý niệm về công việc nhà nông từ đầu năm
đến cuối năm, xin chép lại đây mấy câu ca dao về công việc nhà nông:
'Khó thay công việc nhà quê,
Cùng năm khó nhọc dám hề khoan thai.
Tháng chạp thời mắc trồng khoai,
Tháng Giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà.
Tháng ba cầy vỡ ruộng ra
Tháng tư bắt mạ thuận hoà mọi nơi.
Tháng năm gặt hái vừa rồi,
Bước sang tháng sáu nước trôi đầy đồng.
Nhà nhà, vợ vợ, chồng chồng,
Đi làm ngoài đồng sá kể sớm trưa.
Tháng sáu, tháng bảy khi vừa,
Vun trồng giống lúa, bỏ chừa cỏ tranh.
Tháng tám lúa rỗ đã đành,
Tháng mưới cắt hai cho nhanh kịp người.
Khó khăn lắm mấy tháng trời,
Lại còn mưa nắng bất thời khổ trông.
Cắt rồi nộp thuế nhà công,
Từ rày mới được yên lòng ấm no".
*
* *
"Tháng chạp là tháng trồng khoai,
Tháng giêng trồng đậu, tháng hai trồng cà.
Tháng ba cày vỡ ruộng ra,
Tháng tư làm mạ mưa sa đầy đồng.
Ai ai cùng vợ cùng chồng,
Chồng cầy, vợ cấy trong lòng vui thay.
Tháng năm gặt hái đã xong(!)
Nhờ trời một mẫu năm nong thóc đầy.
Năm nong đầy em xay em giã,
Trấu ủ phân, cám bã nuôi heo.
Sang năm lúa tốt tiền nhiều;
Em đem đóng thuế, đóng sưu cho chồng.
Đói no có thiếp, có chàng,
*
* *
"Tháng Giêng là tháng ăn chơi,
Tháng hai trồng đậu, trồng khoai, trồng cà.
Tháng ba thì đậu đã già,
Ta đi ta hái về nhà phơi khô.
Tháng tư đi tậu trâu bò,
Để ta sắp sửa làm mùa tháng năm.
Sớm ngày đem lúa ra ngâm,
